Λήμνος

Τα χωριά-οικισμοί της Λήμνου είναι αυθεντικά πέτρινα αριστουργήματα με το χαρακτηριστικό περίτεχνο δούλεμα της πέτρας και την τεχνική του γωνιάσματος και τα λιθανάγλυφα απίστευτης ομορφιάς που θα παρατηρήσετε σε όλο το νησί.
Αφετηρία της γνωριμίας σας με τη Λήμνο, είναι φυσικά η πρωτεύουσα και λιμάνι της, η ιστορική Μύρινα. Στολισμένη με λεύκες, πλατάνια κι ευκαλύπτους, είναι χτισμένη στη θέση της αρχαίας πόλης στις δυτικές ακτές του νησιού και η ιστορία της είναι συνυφασμένη με την αντίστοιχη της νήσου. Η Μύρινα φέρει το όνομα της συζύγου του πρώτου βασιλιά της Λήμνου, Θόαντος. Τα πλακόστρωτα σοκάκια της και η παραλιακή βόλτα με τα αρχοντικά και το κάστρο να δεσπόζει ψηλά είναι από τις πιο γραφικές εικόνες του νησιού. Περπατήστε στα παραδοσιακά πλακόστρωτα σοκάκια της. Ανεβείτε μέχρι το Κάστρο και αν είστε τυχεροί θα μοιραστείτε την υπέροχη θέα συντροφιά με ένα από τα μικρά ελάφια που ζουν ελεύθερα στη περιοχή. Το βυζαντινό κάστρο, χτισμένο σε μια βραχώδη και απόκρημνη χερσόνησο, υπήρξε έργο, αρχικά, του βυζαντινού αυτοκράτορα Ανδρόνικου A΄ του Kομνηνού, ενώ πήρε τη σημερινή μορφή του στις αρχές του 13ου αι. από τον Ενετό Μεγάλο Δούκα της Λήμνου, Φιλόκαλο Nαβιγκαγιόζο. Μέσα στο κάστρο διασώζεται τέμενος, απομεινάρι της Τουρκοκρατίας.
Κάντε έναν ρομαντικό περίπατο στο Ρωμαίικο Γιαλό, όπου βρίσκονται και τα περισσότερα πέτρινα αρχοντικά. Επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αι. Εδώ θα δείτε τα σημαντικά ευρήματα από την Πολιόχνη (προϊστορικά), τη Μύρινα, την Ηφαιστία (γεωμετρικά-ελληνιστικά) και το Καβείριο (αρχαϊκά-ρωμαϊκά). Επισκεφθείτε τα κοντινά Θέρμα (4 χλμ. από την Μύρινα) και κάντε ιαματικά λουτρά.

Στη μητρόπολη της Αγίας Τριάδας (1724), θα θαυμάσετε τα δύο της καμπαναριά ενώ αξίζει μια στάση στο ξωκλήσι της Κοίμησης της Θεοτόκου (Παναγιά η Κακαβιώτισσα), το οποίο είναι χτισμένο μέσα σε ένα κοίλωμα βράχων, στον λόφο Kάκαβο. Στον αύλειο χώρο του ξενοδοχείου Πόρτο Μύρινα Παλλάς μπορείτε να έχετε πρόσβαση στο ιερό της Αρτέμιδος (περιοχή του Αυλώνα), με οικοδομικές φάσεις που χρονολογούνται από την Αρχαϊκή ως την Ελληνιστική περίοδο. Το κεντρικό κτήριο είχε υπαίθριο λιθόστρωτο χώρο, εκατέρωθεν του οποίου ανοίγονται δωμάτια, βοηθητικά της λατρείας.

Κοντινές εξορμήσεις από την Μύρινα

Στα 5,5 χλμ. Β από την πρωτεύουσα, κάντε μια στάση στον Kάσπακα, ένα γραφικό χωριό με πλακόστρωτα σοκάκια, χτισμένο έτσι ώστε να παραμένει αθέατο από τη θάλασσα, για το φόβο των πειρατών. Αξίζει να τον επισκεφτείτε κατά τον εορτασμό της Αποκριάς αλλά και στο πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου, στις 23 Απριλίου. Αξίζει μια στάση στην περιοχή του Άη Γιάννη για να θαυμάσετε τους καταρράκτες. Για κολύμπι θα πάτε στις παραλίες του Αγίου Ιωάννη και του Καρβουνόλακκα.
Εάν είστε λάτρης του οίνου, αξίζει να περάσετε από τον Άγιο Δημήτριο (10 χλμ ΒΑ από τη Μύρινα), καθώς εδώ παράγεται το μεγαλύτερο μέρος του πολυβραβευμένου ονομαστού μοσχάτου κρασιού της Λήμνου. Επίσης, από εδώ κατάγονται όλες οι ορχήστρες του νησιού!
Επισκεφθείτε επίσης τον Kοντιά, ένα από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα χωριά της Λήμνου. Είναι χτισμένο σε πευκόφυτο λόφο, με παραδοσιακά πέτρινα σπίτια, μισοερειπωμένους ανεμόμυλους και τη γραφική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου με το πέτρινο καμπαναριό. Στο Λαογραφικό Μουσείο, στο χωριό Πορτιανό, θα δείτε τις παραδοσιακές ενδυμασίες του τόπου, αργαλειό, είδη υφαντικής, κουζινικά, γεωργικά εργαλεία κ.ά. Τον Δεκαπενταύγουστο, αξίζει να πάτε στο πανηγύρι της Παναγίας στο χωριό Τσιμάνδρια. Για κολύμπι μπορείτε να επιλέξετε  τις παραλίες του Ζεματά και του Νευγάτη.


Ανατολικά

Nέα Kούταλη
Παραθαλάσσιο χωριό που χτίστηκε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή από τους πρόσφυγες του νησιού Κούταλη (Θάλασσα του Μαρμαρά) και ήταν από τα διασημότερα χωριά σφουγγαράδων στο Αιγαίο. Το όμορφο πευκοδάσος και η γειτνίαση με τη θάλασσα προσφέρουν δροσιά και φυσική ομορφιά στο καλοχτισμένο χωριό. Αξίζει να δείτε την Έκθεση Φυσικών Σπόγγων καθώς και να επισκεφτείτε τα γειτονικά χωριά Καλλιθέα, με το κτίριο της Ιωαννίδειου Σχολής (1854) και Λιβαδοχώρι, με πετρόκτιστα σπίτια (2 χλμ. Β). Απέχει 16,5 χλμ. Α από τη Μύρινα.

Mούδρος
Πρόκειται για τη δεύτερη σε πληθυσμό πόλη του νησιού, ενώ παλαιότερα υπήρξε και πρωτεύουσά του. Είναι διάσημος για το απολιθωμένο δάσος του. Eδώ, όπως και στο Σίγρι της Λέσβου, έχουν εντοπιστεί απολιθωμένοι κορμοί, φύλλα, καρποί και ρίζες φοινίκων ηλικίας 20-22 εκατομμυρίων ετών. Ο όρμος στον οποίο είναι χτισμένο το λιμάνι του θεωρείται από τους ασφαλέστερους στη Μεσόγειο, γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913) αλλά και του Α΄ Παγκοσμίου αποτέλεσε το ορμητήριο του ελληνικού στόλου. Για κολύμπι θα πάτε στις παραλίες Φαναράκι, Μικρό Φαναράκι, Χαβούλη, Παρθενόμυτο και Σκίδι. Τον Αύγουστο στον Μούδρο γίνεται η «Γιορτή της σαρδέλας».

Kαμίνια
Στο αγροτικό χωριουδάκι των Καμινίων βρίσκεται η τοποθεσία του σημαντικού προϊστορικού οικισμού της Πολιόχνης, ο οποίος ήταν από τους σημαντικότερους στο Αιγαίο κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Ιδρύθηκε στα τέλη της 4ης-αρχές της 3ης π.X. χιλιετίας πάνω σε ύψωμα, στον όρμο του Bρόσκοπου. Γνώρισε διάφορες φάσεις αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, οι οποίες περιγράφονται με τη χρήση χρωμάτων: Mελανή, Kυανή, Πράσινη και Eρυθρά, Kίτρινη, Φαιά και Iώδης Περίοδος, που αντιστοιχούν στην εξέλιξη της οικιστικής και αρχιτεκτονικής επέκτασης του οικισμού. Επισκεφτείτε, ακόμα, το εκκλησάκι του Αγίου Αλεξάνδρου, όπου ανακαλύφθηκε μια ενεπίγραφη στήλη σε λημνιακή διάλεκτο, την οποία οι ειδικοί σχετίζουν με την ετρουσκική. Κολύμπι στις παραλίες Βοροσκόπος και  Άγιος Ιωάννης. Απέχουν 31,5 χλμ. Α από την πρωτεύουσα.

Βόρεια

Kορνός
Εδώ θα γευτείτε παραδοσιακά γλυκά κουταλιού, χαλβάς, μαστίχα και ταχίνι που παράγονται στο χωριό. Επισκεφτείτε τις εκκλησίες του Αγίου Ανδρέα και της Κοίμησης της Θεοτόκου (και οι δύο του 19ου αι.), με τις εξαιρετικές αγιογραφίες, καθώς και τα νεοκλασικά αρχοντικά του χωριού. Για κολύμπι θα πάτε στις ακτές του Μούρτζουφλου. Κοντά στον Κορνό βρίσκονται τα Θέρμα, με ιαματικές πηγές που έχουν θερμομεταλλικά νερά (θερμοκρασία νερού: 39-43º C). Στα Β του χωριού Κατάλακκος, κοντά στον όρμο Γομάτι, υπάρχουν οι περίφημες Παχιές Αμμούδες, τεράστιες αμμοθίνες πάνω στο βουνό, που δημιουργούν εικόνες Σαχάρας. Απέχει 8,5 χλμ. ΒΑ από την πρωτεύουσα.


Pεπανίδι
Μεγάλο χωριό, όπου βρίσκονται τα ερείπια του κάστρου στη θέση «Κότσινας». Εδώ πολέμησε τον 15ο αι. εναντίον των Τούρκων η νεαρή ηρωίδα Mαρούλα. Tο άγαλμά της είναι στημένο μπροστά στην εκκλησία της Zωοδόχου Πηγής, που βρίσκεται στην κορυφή λόφου, σε υπέροχη τοποθεσία, δίπλα στη θάλασσα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν η θέση «Αγιόχωμα», όπου γινόταν η εξόρυξη της «λημνίας γης», ενός από τα σπουδαιότερα φάρμακα του Iπποκράτη, καθώς και οι σκαλισμένες στο βράχο αποθήκες σιτηρών των κατοίκων. Για κολύμπι θα πάτε στις παραλίες Κότσινας και Μπουρνιάς. Απέχει 25,5 χλμ. ΒΑ από τη Μύρινα.

Kοντοπούλι
Σε μια εύφορη πεδινή έκταση, το Κοντοπούλι έχει πετρόχτιστα σπίτια και φιλόξενους κατοίκους. Εδώ λειτουργούν εργαστήρια αγγειοπλαστικής και αγιογραφίας. Το Κοντοπούλι ήταν τόπος εξορίας στη σύγχρονη ιστορία και εδώ ήταν εξόριστος ο βραβευμένος Έλληνας ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Επίσης, από εδώ μπορείτε να εξορμήσετε προς το ακρωτήριο Πλάκα, το βορειότερο σημείο του νησιού, με τον εντυπωσιακό φάρο.
Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τον αρχαιολογικό χώρο της Ηφαιστίας με το περίφημο ιερό της Μεγάλης Θεάς της Λήμνου αλλά και τη σπηλιά του μυθικού ήρωα Φιλοκτήτη, η οποία, σύμφωνα με τη παράδοση, συνδέεται με το άδυτο του Ιερού των Καβείρων. Το ιερό βρίσκεται στην πλαγιά του χαμηλού λόφου που κατεβαίνει στη θάλασσα, σχηματίζοντας το ακρωτήρι Xλόη. Χρονολογείται από τον 8ο αι. π.Χ. κι έχει οπτική επαφή με το αντίστοιχο Καβείριο στη Σαμοθράκη.
Στην περιοχή, η Λίμνη Aλυκή Β και τη Xορταρολίμνη Ν. αποτελούν υγροτόπους, μοναδικού φυσικού κάλλους καταφύγια και τόπους αναπαραγωγής σπάνιων και προστατευόμενων πουλιών, όπως εντυπωσιακά φλαμίνγκο.
Αξίζει να δείτε τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης Ηφαιστία (περίπου 3 χλμ. Β). Πρόκειται για τη δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Λήμνου μετά τη Μύρινα, κατά τους ιστορικούς χρόνους. Tα ευρήματα των ανασκαφικών ερευνών τεκμηριώνουν τη συνεχή κατοίκηση στην περιοχή από την ύστερη εποχή του χαλκού έως και τους βυζαντινούς χρόνους.


Νότια

Σκανδάλη
Ένα από τα παλιότερα χωριά του νησιού. Αξίζει να δείτε την εκκλησία του Αγίου Νικολάου (1908) καθώς και την «Τουλούμπα», την παλιά αντλία νερού στο κέντρο του χωριού. Η εκκλησία του Αγίου Σώζοντος, προστάτη του νησιού, όπου γίνεται μεγάλο πανηγύρι στις 6-7 Σεπτεμβρίου, βρίσκεται 2 χλμ. ΝΑ από το χωριό Φισίνη. Για κολύμπι θα πάτε στην παραλία Λουρί. Απέχει 39 χλμ. ΝΑ από τη Μύρινα.