Φολέγανδρος

Χώρα

H Χώρα της Φολεγάνδρου χτισμένη γύρω στα 200 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας, απλώνεται μέσα και γύρω από το μεσαιωνικό Κάστρο που δεσπόζει περήφανα στο χείλος του γκρεμού. Οι ανθισμένες βουκαμβίλιες που ξεπροβάλλουν από τα μπαλκόνια των σπιτιών του Κάστρου σε συνδυασμό με τη θέα του απέραντου Αιγαίου κάνουν το θέαμα μοναδικό! Το μεσαιωνικό κάστρο χτίστηκε από τους Ενετούς του Μάρκου Σανούδου, στα 1212 και περιλαμβάνει τις εκκλησίες της Ελεούσας (1530), της Παντάνασσας και της Αγίας Σοφίας, με τα ξεχωριστά τέμπλα.
Στην καρδιά του οικισμού υπάρχουν πολλές εκκλησίες, όμορφες πλατείες με καφενεία και ταβέρνες, λιθόστρωτα σοκάκια -με πιο χαρακτηριστικό αυτό που ενώνει την πλατεία Πούντας με την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου- και ασβεστωμένα σπίτια με τις χαρακτηριστικές μικρές αυλές. Η Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που βλέπει κανείς με το που φτάνει στη Χώρα. Ολόλευκη, με το λιθόστρωτο δρομάκι που οδηγεί σε αυτήν υψώνεται στη βορειοανατολική πλευρά του χωριού πάνω σε έναν εντυπωσιακό βράχο. Πρόκειται για τη σπουδαιότερη εκκλησία της Φολέγανδρου, ενώ εικάζεται ότι χτίστηκε στη θέση αρχαίου ιερού. Στον αυλόγυρο και στο εσωτερικό του Ναού θα δείτε εντοιχισμένες αρχαίες επιγραφές και βάσεις αγαλμάτων. Η κατά την παράδοση θαυματουργή, ασημοστόλιστη βυζαντινή εικόνα της Παναγίας που φυλάσσεται στην εκκλησία συνδέεται με πειρατικές ιστορίες και θρύλους της Φολεγάνδρου, ενώ σύμφωνα με το παλιό φολεγανδρίτικο έθιμο, το Πάσχα γίνεται περιφορά της εικόνας σε όλα τα σπίτια του νησιού. Για να φτάσετε στην Παναγία, ακολουθείστε το λιθόστρωτο που ξεκινάει από την πλατεία της Πούντας (περπάτημα 15').
Σημειώστε ότι στη Χώρα βρίσκονται οι περισσότερες ξενοδοχειακές μονάδες του νησιού.
Εξίσου όμορφες με την Πούντα είναι και οι άλλες δύο πλατείες, της Πιάτσας και Ντουνάβηδων με καφέ και εστιατόρια, σημεία συνάντησης των κατοίκων και των επισκεπτών.
Στην Χώρα αξίζει επίσης να επισκεφθείτε τις εκκλησίες του Αγίου Νικολάου (μητρόπολη), του Ταξιάρχη (με εικόνες της κρητικής σχολής) και τη δισυπόστατη Αγία Αικατερίνη-Άγιος Αντώνιος.
Επίσης, εάν είστε λάτρεις της πεζοπορίας, μπορείτε να περπατήσετε το μονοπάτι από τη Χώρα προς την Αγκάλη (διάρκεια 45’).


Διαδρομές στο νησί

Καραβοστάσης
Αποτελεί το λιμάνι του νησιού. Αξίζει να δείτε το εκκλησάκι του Αγίου Αρτεμίου και να απολαύσετε πολλές βουτιές στην εξαιρετική παραλία του. Στο δρόμο προς τη Χώρα θα συναντήσετε το ξωκλήσι των Αγίων Πάντων μ’ ένα τμήμα του χτισμένο μέσα σε βράχο.

Αγκάλη
Μικρός παραθαλάσσιος οικισμός, χτισμένος αμφιθεατρικά γύρω από τον ομώνυμο όρμο. Αξίζει να δείτε το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου στην ομώνυμη παραλία και τον Φάρο στο ακρωτήρι Ασπρόπουντα. Βρίσκεται στον κάβο Μίχελο και μπορείτε να τον προσεγγίσετε με τα πόδια. Ο Φάρος άναψε για πρώτη φορά το 1912 και ο πύργος του έχει ύψος 11 μ.. Από εδώ, θα απολαύσετε την υπέροχη θέα, καθώς ολόκληρο το Αιγαίο απλώνεται στα πόδια σας!
 
Άνω Μεριά
Ο δεύτερος μεγάλος οικισμός της Φολεγάνδρου, στη ΒΔ άκρη του νησιού. Είναι αγροτικό χωριό και οι περισσότερες κατοικίες δεν είναι απλά σπίτια, αλλά «θεμωνιές», δηλαδή μικρές αυτόνομες μονάδες αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής. Περισσότερα γύρω από την αγροτική ζωή του τόπου θα μάθετε στο τοπικό Λαογραφικό Μουσείο, που περιλαμβάνει σπίτι, στάβλο και όλα τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι. Επισκεφθείτε το (ανοιχτό τους καλοκαιρινούς μήνες) για να δείτε το τυπικό αγροτικό νοικοκυριό της Φολεγάνδρου όπως αυτό λειτουργούσε μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Το μουσείο ιδρύθηκε από τον πολιτιστικό σύλλογο «Η Φολέγανδρος».

Σημειώστε επίσης ότι από την Άνω Μεριά ξεκινούν οι πιο χαρακτηριστικές διαδρομές εάν αγαπάτε την πεζοπορία:

• προς την Αγκάλη (διάρκεια 1 ώρα),
• προς το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής (διάρκεια 1 ώρα 15’),
• προς το Αμπέλι (διάρκεια 30΄) και
• προς Λειβαδάκι με επιστροφή από τον φάρο Ασπρόπουντας (διάρκεια 2 ώρες 10’).