Παροικιά
Πανέμορφα χωριά μέσα σε ειδυλλιακά τοπία σάς υποδέχονται κατά την περιπλάνησή σας στο νησί. Το ταξίδι ξεκινάει στην Παροικιά, έναν όμορφο κυκλαδίτικο οικισμό, χτισμένο στη θέση αρχαίας πόλης. Σήμερα είναι η πρωτεύουσα του νησιού και το λιμάνι του. Ανάμεσα στα άσπρα κυβικά σπιτάκια του οικισμού θα βρείτε να υπάρχουν νεοκλασικά και μεσαιωνικά ερείπια. Τα δρομάκια του παλιού (παραδοσιακού) οικισμού είναι γεμάτα κόσμο το καλοκαίρι και υπάρχουν πολλά δημοφιλή μαγαζιά, ταβέρνες και εστιατόρια.
Εδώ θα επισκεφθείτε την εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής ή Καταπολιανής, από τα σπουδαιότερα μνημεία των παλαιοχριστιανικών χρόνων στην Ελλάδα που οφείλει το όνομά της είτε στο γεγονός πως ο προσανατολισμός της είναι προς την αρχαία πόλη [κατά την πόλιν] είτε πως σύμφωνα με την παράδοση έχει 99 φανερές πόρτες και μία μυστική. Το αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα χρονολογείται στον 4ο αι., ενώ οι παλαιότερες τοιχογραφίες στο παλαιοχριστιανικό συγκρότημα χρονολογούνται στον 7ο-8ο αι. Έχει μορφή μοναστηριού, με αυλή, κελιά μοναχών και αξιόλογα παρεκκλήσια, ενώ μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το βαπτιστήριο (4ου αι.), το καλύτερα σωζόμενο στην Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία καθώς και το Βυζαντινό Μουσείο, με αξιόλογα εκθέματα.
Επισκεφθείτε επίσης το ενετικό κάστρο (13ου αι.), σε ύψωμα στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού. Σώζονται το νότιο και ανατολικό τμήμα των τειχών (όπου έχουν ενσωματωθεί αρχιτεκτονικά μέλη αρχαίων ναών) και αμυντικός πύργος, ενώ στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες εκκλησίες.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο αναδεικνύονται ιδανικά τα πλούσια εκθέματα από τους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού (ιερά Ασκληπιού και Πύθιου Απόλλωνα, το Δήλιο κ.ά.) και τα εντυπωσιακά προϊστορικά ευρήματα από τις κοντινές νησίδες Αντίπαρο, Δεσποτικό και Σάλιαγκο. Εδώ θα ξεχωρίσετε το «Πάριο Χρονικό», μια ενεπίγραφη στήλη του 3ου π.Χ. με αναφορές σε σημαντικά γεγονότα και προσωπικότητες της αρχαιότητας. Κοντά στην Παροικιά (5,5 χλμ. Α), στο κοντινό Μαράθι, αναζητήστε τα αρχαία λατομεία και εξερευνήστε τις στοές εξόρυξης. Εδώ εξαγόταν το ονομαστό κατά την αρχαιότητα παριανό μάρμαρο, γνωστό και ως «λυχνίτης» για τη λευκότητά του και τη διαύγειά του.
Επίσης μπορείτε να επισκεφθείτε τους κοντινούς αρχαιολογικούς χώρους: τα ερείπια αρχαϊκού ναού της Αθηνάς (525 π.Χ.) στο Κάστρο, το νεκροταφείο της αρχαίας πόλης (κοντά στο λιμάνι), τα εργαστήρια κεραμικής και γλυπτικής των ελληνιστικών χρόνων καθώς και τα λείψανα ρωμαϊκού κτιρίου (πίσω από το Αρχαιολογικό Μουσείο), την ανατολική πύλη του αρχαίου τείχους, το ιερό του Ασκληπιού (4ου αι. π.Χ.) σε ύψωμα στο δρόμο προς την Αλυκή και το ιερό του Πύθιου Απόλλωνα (4ου αι. π.Χ., κοντά σε αυτό του Ασκληπιού), το Δήλιο (ΒΑ της πόλης) όπου λατρεύονταν ο Απόλλωνας, η Λητώ και η Άρτεμις και σώζονται λείψανα ιερού του 6ου αι. π.Χ., καθώς και το αψιδωτό οικοδόμημα της ύστερης αρχαιότητας, στην περιοχή του Κριού.
Στις κεντρικές οδούς του παραδοσιακού οικισμού (Λοχαγού Φωκιανού και Λοχαγού Γράβαρη), θα βρείτε πολλά εμπορικά καταστήματα, καφέ, εστιατόρια και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα νησιώτικη και νεοκλασική αρχιτεκτονική.
Νάουσα
Μετά την Παροικιά ταξιδεύουμε στη Νάουσα, το γραφικό ψαροχώρι και από τους πιο δημοφιλείς οικισμούς της Πάρου με ένα μισοβυθισμένο βενετσιάνικο κάστρο στο λιμάνι της. Πολύχρωμα ψαροκάικα, παραδοσιακά άσπρα σπίτια, καθώς και πλήθος καφετέριες, ψαροταβέρνες, μπαρ και κλαμπ στα στενά δρομάκια συνθέτουν το τοπίο. Αξίζει να περπατήσετε στο ενετικό κάστρο, στην είσοδο του μικρού λιμανιού, κεντρικό σημείο συνάντησης των κατοίκων και των επισκεπτών, πριν ή μετά τον καφέ ή το ποτό σας με θέα το απέραντο μπλε του Αιγαίου.
Λεύκες
Επόμενος σταθμός οι Λεύκες, ένα ιδιαίτερα γραφικό ορεινό χωριό της Πάρου, τριγυρισμένο από πυκνή βλάστηση, με άθικτη κυκλαδική και νεοκλασική αρχιτεκτονική, όμορφες πλατείες και στενά δρομάκια στρωμένα με μάρμαρο. Βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της Πάρου και προσφέρουν μαγευτική θέα στο νησί και στη θάλασσα.
Το Μουσείο Λαϊκού Πολιτισμού του Αιγαίου στις Λεύκες προσφέρει ένα ταξίδι στον πολιτισμό του αρχιπελάγους. Μέσα από εκθέματα για την αρχιτεκτονική, τα παραδοσιακά επαγγέλματα, τα πετρώματα των νησιών, αποκαλύπτεται στους επισκέπτες ο κόσμος του Αιγαίου.
Μάρπησσα
Είναι παραδοσιακό χωριό με μεσαιωνική δομή, λίγα χιλιόμετρα από τις δημοφιλείς παραλίες του Λογαρά και του Πίσω Λιβαδιού, κοντά στα σπουδαία ιστορικά μνημεία, του λόφου Κεφάλου. Αξίζει να δείτε τους παλαιούς ανεμόμυλους «σήμα κατατεθέν» του χωριού και να την επισκεφθείτε τον Αύγουστο, κατά το Τριήμερο, βιωματικό, πολιτιστικό φεστιβάλ που πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο. Ανεβείτε στο γειτονικό λόφο του Κεφάλου, στην πλαγιά του οποίου θα συναντήσετε την ερειπωμένη ενετική πολιτεία με το κάστρο της, ενώ στην κορυφή με την αξέχαστη θέα προς τα ανατολικά υψώνεται το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου (17ος αι.).
Αγκαιριά – Αλυκή
Όμορφα χωριά σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Η Αγκαιριά είναι χτισμένη σε περιοχή με αρκετό πράσινο και η Αλυκή αποτελεί παραθαλάσσιο οικισμό με έντονη τουριστική ανάπτυξη. Στην Αλυκή λειτουργεί το Μουσείο Κυκλαδικής Λαογραφίας «Σκορπιός», που ίδρυσε ο λαϊκός καλλιτέχνης Μπ. Σκιαδάς. Αξίζει να δείτε τις ακρογιαλιές Φάραγγα και Τρυπητής και στην περιοχή του Άσπρου Χωριού τις παραλίες Λωλαντώνης και Γλυφά.
Πίσω Λιβάδι
Από τα ομορφότερα χωριά της Πάρου, ιδανικό για ήσυχες και γαλήνιες διακοπές. Διαθέτει όμορφη αμμουδιά, εστιατόρια, καφέ και ήσυχα μπαρ. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε την παραλία του Λογαρά και τη δημοφιλή (ιδιαίτερα στους νέους) παραλία Pounda Beach. Από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχετε θαυμάσια θέα προς την Νάξο, ενώ σε λόφο πάνω από τον Λογαρά σώζεται ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου Θαλασσίτη (τέλος 13ου αι.).
Δρυός
Παραθαλάσσιος οικισμός με μικρό λιμάνι στο οποίο δένουν βάρκες και καΐκια. Στην παραλία του χωριού λειτουργούν παραδοσιακά εστιατόρια, καφέ και μπαρ. Αξίζει να δείτε τους αρχαίους νεώσοικους (όπου οι Πάριοι τοποθετούσαν τα σκάφη τους για φύλαξη) και το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου.
Πεταλούδες
Πρόκειται για περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους κοντά στο χωριό Ψυχοπιανά και σίγουρα αξίζει να την επισκεφθείτε. Είναι ένας βιότοπος πλούσιος σε βλάστηση και τρεχούμενα νερά με πανύψηλα πλατάνια, δάφνες και αγριελιές, όπου φιλοξενείται η πεταλούδα Panaxia quadripunctaria.