ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ
Σήμερα το έθιμο της κοπής της πίτας θα το συναντήσετε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας αλλά με αρκετές παραλλαγές στις συνταγές που έχουν να κάνουν με την ιδιαίτερη γαστρονομική παράδοση του κάθε τόπου: γλυκό ψωμί, κέικ ή τσουρέκι αλλά και πίτα με φύλλα, γλυκιά ή αλμυρή στην Μακεδονία και την Ήπειρο που έχουν παράδοση στις πίτες. Στην Αθήνα συνηθίζεται η λεγόμενη «πολίτικη» Βασιλόπιτα η οποία παρασκευάζεται κυρίως από αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και γάλα, σε διάφορα μεγέθη και είδη αλλά συνήθως είναι φουσκωτή, αφράτη και γλυκιά.
Διαφορές υπάρχουν και στα υλικά παρασκευής. Στη Ζάκυνθο, το ψωμί είναι ζυμωμένο με προζύμι, αμύγδαλα και μπαχαρικά ενώ στην Κρήτη με ρακή και μαστίχα. Στην βόρεια Ελλάδα, η βασιλόπιτα είναι πίτα με σουσάμι ή γλυκιά κολοκυθόπιτα, στην Λέσβο είναι φτιαγμένη με μυζήθρα, και στην Ήπειρο με κρέας (αρνί ή χοιρινό), φέτα και αρκετό δυόσμο.
Διαφορές θα συναντήσετε και στη διακόσμηση που φέρουν. Κοινό στοιχείο πάντως είναι η αναγραφή του έτους με σειρές αποφλοιωμένων αμυγδάλων ή με ζάχαρη (όταν πρόκειται για τη γλυκιά βασιλόπιτα), το στρογγυλό σχήμα και το πολυπόθητο φλουρί, ένα νόμισμα σε ορισμένες περιπτώσεις χρυσό (κωνσταντινάτο) ή ασημένιο. Δοκιμάστε Βασιλόπιτα με εσπεριδοειδή.
Σύμβολο αναζήτησης καλής τύχης για τη νέα χρονιά, κόβεται από το νοικοκύρη του σπιτιού αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου ή στο μεσημεριανό τραπέζι, ανήμερα του Αγίου Βασιλείου. Μικροί και μεγάλοι, συγγενείς και φίλοι μαζεμένοι γύρω από το τραπέζι αγωνιούν για το αποτέλεσμα! Ποιος θα είναι ο τυχερός που θα κερδίσει το φλουρί;
Το έθιμο θέλει το νοικοκύρη να την σταυρώνει τρεις φορές με ένα μαχαίρι και μετά αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του Αγίου Βασιλείου, το τέταρτο του σπιτιού (κάποιοι κόβουν και για το φτωχό) και ακολουθούν τα κομμάτια των μελών της οικογένειας με σειρά ηλικίας. Στα χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας δεν μένουν παραπονεμένα ούτε τα ζώα ούτε τα χωράφια ενώ στα νησιά αν υπάρχει βάρκα, καΐκι, ή μύλος έχουν κι αυτά το κομμάτι τους!
Καλή Χρονιά!
Η πίτα του Αϊ-Βασίλη
Πρώτη ημέρα ενός καινούργιου χρόνου η Πρωτοχρονιά και το έθιμο απαιτεί ένα γλυκό «τυχερό» παιχνίδι… την κοπή της Βασιλόπιτας. Πολλές συνταγές κυκλοφορούν ανά την Ελλάδα, όμως όλες έχουν ένα βασικό συστατικό… το πολυπόθητο φλουρί! Πριν την κόψετε, διαβάστε την ιστορία της...Διάφορες παραλλαγές & συνταγές
Η αναζήτησή μας για τις ρίζες του εθίμου της βασιλόπιτας, μας οδηγεί πίσω, στην αρχαιότητα, στις προσφορές άρτου και μελιπήκτων των αρχαίων Ελλήνων προς τους θεούς, κατά τη διάρκεια μεγάλων αγροτικών εορτών.Σήμερα το έθιμο της κοπής της πίτας θα το συναντήσετε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας αλλά με αρκετές παραλλαγές στις συνταγές που έχουν να κάνουν με την ιδιαίτερη γαστρονομική παράδοση του κάθε τόπου: γλυκό ψωμί, κέικ ή τσουρέκι αλλά και πίτα με φύλλα, γλυκιά ή αλμυρή στην Μακεδονία και την Ήπειρο που έχουν παράδοση στις πίτες. Στην Αθήνα συνηθίζεται η λεγόμενη «πολίτικη» Βασιλόπιτα η οποία παρασκευάζεται κυρίως από αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και γάλα, σε διάφορα μεγέθη και είδη αλλά συνήθως είναι φουσκωτή, αφράτη και γλυκιά.
Διαφορές υπάρχουν και στα υλικά παρασκευής. Στη Ζάκυνθο, το ψωμί είναι ζυμωμένο με προζύμι, αμύγδαλα και μπαχαρικά ενώ στην Κρήτη με ρακή και μαστίχα. Στην βόρεια Ελλάδα, η βασιλόπιτα είναι πίτα με σουσάμι ή γλυκιά κολοκυθόπιτα, στην Λέσβο είναι φτιαγμένη με μυζήθρα, και στην Ήπειρο με κρέας (αρνί ή χοιρινό), φέτα και αρκετό δυόσμο.
Διαφορές θα συναντήσετε και στη διακόσμηση που φέρουν. Κοινό στοιχείο πάντως είναι η αναγραφή του έτους με σειρές αποφλοιωμένων αμυγδάλων ή με ζάχαρη (όταν πρόκειται για τη γλυκιά βασιλόπιτα), το στρογγυλό σχήμα και το πολυπόθητο φλουρί, ένα νόμισμα σε ορισμένες περιπτώσεις χρυσό (κωνσταντινάτο) ή ασημένιο. Δοκιμάστε Βασιλόπιτα με εσπεριδοειδή.
Το έθιμο του νομίσματος
Η παράδοση λέει ότι την εποχή που ο Άγιος Βασίλειος ήταν επίσκοπος της Καισαρείας ο τότε Έπαρχος της Καππαδοκίας πήγε να εισπράξει φόρους. Οι φοβισμένοι κάτοικοι ακολουθώντας την προτροπή του Αγίου μάζεψαν ό,τι πολύτιμο είχαν και βγήκαν με τον δεσπότη τους να προϋπαντήσουν τον έπαρχο. Ο Άγιος Βασίλειος με την πειθώ του και την εμφάνισή του έπεισε τον έπαρχο να μην πάρει τα τιμαλφή των κατοίκων. Έτσι ανέκυψε το πρόβλημα της επιστροφής των δώρων στους ιδιοκτήτες τους. Ο Άγιος τότε προέτρεψε τους κατοίκους να παρασκευάσουν μικρές πίτες και έβαλε μέσα σε κάθε μια ένα αντικείμενο. Με θαυματουργό τρόπο καθένας πήρε ό,τι είχε προσφέρει!Η βασίλισσα της ημέρας
Τι και αν το γιορτινό τραπέζι είναι στρωμένο με μοσχοβολιστά φαγητά και παραδοσιακά γλυκά με μέλι όπως τα λαχταριστά μελομακάρονα, οι τηγανόπιτες, οι λουκουμάδες και οι δίπλες, τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στη βασίλισσα της ημέρας τη βασιλόπιτα!Σύμβολο αναζήτησης καλής τύχης για τη νέα χρονιά, κόβεται από το νοικοκύρη του σπιτιού αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου ή στο μεσημεριανό τραπέζι, ανήμερα του Αγίου Βασιλείου. Μικροί και μεγάλοι, συγγενείς και φίλοι μαζεμένοι γύρω από το τραπέζι αγωνιούν για το αποτέλεσμα! Ποιος θα είναι ο τυχερός που θα κερδίσει το φλουρί;
Το έθιμο θέλει το νοικοκύρη να την σταυρώνει τρεις φορές με ένα μαχαίρι και μετά αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του Αγίου Βασιλείου, το τέταρτο του σπιτιού (κάποιοι κόβουν και για το φτωχό) και ακολουθούν τα κομμάτια των μελών της οικογένειας με σειρά ηλικίας. Στα χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας δεν μένουν παραπονεμένα ούτε τα ζώα ούτε τα χωράφια ενώ στα νησιά αν υπάρχει βάρκα, καΐκι, ή μύλος έχουν κι αυτά το κομμάτι τους!
Καλή Χρονιά!
