Η Κρήτη στο πιάτο σας

Παραδοσιακή κρητική κουζίνα

Η γαστρονομική παράδοση του νησιού έχει τις ρίζες της στη μινωική εποχή. Οι νωπογραφίες της Κνωσού και άλλα ανασκαφικά ευρήματα βεβαιώνουν ότι ακόμη και 4.000 χρόνια πριν οι αρχαίοι Κρήτες χρησιμοποιούσαν ως βάση της καθημερινής τους διατροφής τα ίδια σχεδόν προϊόντα που καταναλώνουν μέχρι σήμερα! Στο πέρασμα των αιώνων, κόντρα στις γαστρονομικές κουλτούρες των κατακτητών της, η Κρήτη κατάφερε να διατηρήσει αλώβητες τις γευστικές της μνήμες και να διασώσει σχεδόν αυτούσιες συνταγές και εδέσματα. Αυτή η συνέχεια στο χρόνο θεμελίωσε μια ισχυρή παράδοση και διαμόρφωσε την περίφημη κρητική κουζίνα.

Το μεγαλείο της απλότητας

Η ιδιαιτερότητα της κρητικής κουζίνας συμπυκνώνεται στη ρήση «πράμα από τον τόπο σου». Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος που οι κρητικοί αξιοποιούν τα γεννήματα της πλούσιας γης τους: άφθονα οπωροκηπευτικά, εποχιακά λαχανικά, όσπρια, άγρια χόρτα και αρωματικά βοτάνια «παντρεύονται» με νόστιμο αιγοπρόβειο κρέας, δημιουργώντας πολλές φορές ευφάνταστα μαγειρέματα που δε συναντώνται πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Εντυπωσιακή, εξάλλου, είναι η παλέτα των τυροκομικών, με κορωνίδα την ονομαστή γραβιέρα Κρήτης, κατοχυρωμένη διεθνώς ως τυρί με ονομασία προέλευσης. Ωστόσο, αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής της κρητικής κουζίνας είναι το αγνό παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο χρησιμοποιείται κατά κόρον και σε μεγάλες ποσότητες παντού, ακόμη και στα γλυκά!

Το μυστικό της μακροζωίας

«Μην ψάχνετε για το χάπι που υποκαθιστά την κρητική δίαιτα. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα». Serge Renaud (Γάλλος ερευνητής), 1998

Τις τελευταίες δεκαετίες η «κρητική δίαιτα» έχει γίνει θέμα ερευνών, ιατρικών συνεδρίων και αναλύσεων και έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η κρητική διατροφή, ως το πλέον ποιοτικό δείγμα μεσογειακής διατροφής, αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο της καλής υγείας και της μακροζωίας.

Ας στρώσουμε τραπέζι

«Κοπιάστε να φάμε» είναι το φιλόξενο κάλεσμα για να απολαύσουμε το κρητικό τραπέζι, στρωμένο με χίλια δυο καλούδια, συνήθως σε… υπερμεγέθεις ποσότητες.

Κρίθινος ντάκος με ξινομυζήθρα και φρεσκοτριμμένη ντομάτα, κουκόφαβα με μπόλικο λάδι και ψιλοκομμένο κρεμμύδι, βουτυράτες γραβιέρες, μοσχοβολιστή στάκα, αρωματικές μαραθόπιτες, χοχλιοί μπουρμπουριστοί σβησμένοι με ξύδι και δενδρολίβανο, λουκάνικο ξιδάτο και καπνιστό απάκι είναι μερικά μόνο από τα «πρώτα» έτσι για ν’ ανοίξει η όρεξη!

Γαστρονομία

Περνώντας στα κυρίως πιάτα θα δοκιμάσουμε αρνάκι φρικασέ με σταμναγκάθι ή ασκολύμπρους, κατσικάκι με αγκινάρες, κουνέλι κρασάτο ή στο τηγάνι, ρίφι τσιγαριαστό ή οφτό, γαμοπίλαφο με μπόλικο στακοβούτυρο, χοχλιούς με χόντρο, μακαρόνια σιουφιχτά με ξερή μυζήθρα… Ανεξάντλητες, πραγματικά, οι ποικιλίες της κρητικής «αμβροσίας»!
Δεν νοείται, φυσικά, κρητικό τραπέζωμα χωρίς συνοδεία σπιτικού κρασιού. Οι ντόπιες ποικιλίες δίνουν κρασιά δυνατά, «αντρικά», που ανάβουν γρήγορα το κέφι για πειράγματα και μαντινάδες της τάβλας.

Η ιεροτελεστία κλείνει γλυκά με τα ντόπια επιδόρπια στα οποία πρωταγωνιστεί το μυρωδάτο θυμαρίσιο μέλι: λυχναράκια, πιταράκια με φρέσκια μυζήθρα και δυόσμο, σφακιανές πίτες και τραγανιστά ξεροτήγανα. Για τη χώνεψη, και όχι μόνο, ένα σφηνάκι τσικουδιάς κάνει θαύματα. Αυτό το θεσπέσιο διάφανο απόσταγμα, που για αιώνες συντροφεύει αναπόσπαστα λύπες και χαρές, δεν είναι απλά ένα ποτό. Είναι η ταυτότητα μιας κουλτούρας, που εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την κρητική φιλοξενία.