ΞΑΝΘΗ
Μια προσπάθεια αναγέννησης των αμπελώνων της Ξάνθης, πάντα με επίκεντρο τα Αβδηρα, ξεκινά στο τέλος του 20ού αιώνα, και ακόμα βρίσκεται σε εξέλιξη, με ευοίωνες πάντως προοπτικές, καθώς οι δυσκολίες στη διάθεση των καπνών, στρέφουν αρκετούς αγρότες σε άλλες καλλιέργειες, άρα και στο αμπέλι.
Ηδη από το 1997 έχει αναγνωριστεί η Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) Αβδηρα, που περιλαμβάνει τις κοινότητες Αβδήρων, αλλά και Μάνδρας, Μυρωδάτου και Μαγγάνων του Δήμου Τοπείρου και καλύπτει ξηρά, ημίξηρα και ημίγλυκα, λευκά, ροζέ και κόκκινα κρασιά. Για τα λευκά κρασιά μπορούν να χρησιμοποιηθούν - χωριστά η καθεμία ή σε συνδυασμό - οι ποικιλίες Αθήρι, Ασύρτικο, Ζουµιάτικο, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Ροδίτης, Chardonnay, Sauvignon blanc και Ugni blanc. Τα κόκκινα -πάντα χωρίς περιορισμό ποσόστωσης- προέρχονται από τις ποικιλίες Ληµνιό, Μαυρούδι, Παµίδι, Cabernet Sauvignon, Grenache rouge, Merlot και Syrah, ενώ για τα ροζέ μπορεί επιπλέον να χρησιμοποιηθεί και ο Ροδίτης.
Από τις ποικιλίες αυτές ιδιαίτερο «τοπικό» ενδιαφέρον παρουσιάζουν το λευκό Ζουμιάτικο ή Δαμιάτης, το κόκκινο Παμίδι και το επίσης κόκκινο Μαυρούδι Θράκης, που συνδέονται από παλιά με την περιοχή, αλλά έφτασαν στα όρια της εξαφάνισης, όπως και άλλες ντόπιες ποικιλίες άλλωστε. Οι αμπελώνες εκτός της ζώνης των Αβδήρων και η παραγωγή τους καλύπτονται από την ευρύτερη Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) Θράκη.
Τα οινοποιεία της Ξάνθης δεν είναι πολλά για την ώρα, αυξάνονται όμως προοδευτικά και κυρίως προτείνουν πολύ ενδιαφέρουσες ετικέτες, που αναδεικνύουν τις δυνατότητες του τόπου. Το ένα από αυτά, μάλιστα, το πρώτο που δημιουργήθηκε στα Αβδηρα, προσφέρει ολοκληρωμένο πρόγραμμα επίσκεψης και γνωριμίας με το κρασί.
Τα κρασιά της Ξάνθης
Από τον Όμηρο στο σήμερα
Η αμπελοκαλλιέργεια, όπως μαρτυρούν οι αρχαίες πηγές, ανθούσε από πολύ παλιά στη Θράκη και ιδιαίτερα στα τμήματά της που «βλέπουν» το Θρακικό πέλαγος. Ηδη στα ομηρικά έπη γίνεται αναφορά στο κρασί από τον Ισμαρο, με το οποίο ο Οδυσσέας μέθυσε τον Κύκλωπα Πολύφημο. Τα Αβδηρα, πόλη ακμαία και ισχυρή μέχρι την κατάκτησή της από τους Ρωμαίους, φαίνεται πως υπήρξαν το κέντρο της αμπελουργικής δραστηριότητας. Αλλωστε, η λατρεία του Διονύσου είχε εξέχουσα θέση στην πόλη. Η δραστηριότητα αυτή συνεχίστηκε τόσο στα βυζαντινά χρόνια όσο και στη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, μέχρι περίπου τα τέλη του 19ου αιώνα. Τότε η επέλαση της φυλλοξήρας κατέστρεψε τους αμπελώνες, στρέφοντας τους κατοίκους στην καλλιέργεια του καπνού, που ούτως ή άλλως είχε αρχίσει να γίνεται περισσότερο προσοδοφόρα. Οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία, που φτάνουν μετά το 1920, συντηρούν την παράδοση αλλά σε πολύ περιορισμένη κλίμακα, κυρίως για τις ανάγκες των νοικοκυριών τους.Μια προσπάθεια αναγέννησης των αμπελώνων της Ξάνθης, πάντα με επίκεντρο τα Αβδηρα, ξεκινά στο τέλος του 20ού αιώνα, και ακόμα βρίσκεται σε εξέλιξη, με ευοίωνες πάντως προοπτικές, καθώς οι δυσκολίες στη διάθεση των καπνών, στρέφουν αρκετούς αγρότες σε άλλες καλλιέργειες, άρα και στο αμπέλι.
Ηδη από το 1997 έχει αναγνωριστεί η Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) Αβδηρα, που περιλαμβάνει τις κοινότητες Αβδήρων, αλλά και Μάνδρας, Μυρωδάτου και Μαγγάνων του Δήμου Τοπείρου και καλύπτει ξηρά, ημίξηρα και ημίγλυκα, λευκά, ροζέ και κόκκινα κρασιά. Για τα λευκά κρασιά μπορούν να χρησιμοποιηθούν - χωριστά η καθεμία ή σε συνδυασμό - οι ποικιλίες Αθήρι, Ασύρτικο, Ζουµιάτικο, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Ροδίτης, Chardonnay, Sauvignon blanc και Ugni blanc. Τα κόκκινα -πάντα χωρίς περιορισμό ποσόστωσης- προέρχονται από τις ποικιλίες Ληµνιό, Μαυρούδι, Παµίδι, Cabernet Sauvignon, Grenache rouge, Merlot και Syrah, ενώ για τα ροζέ μπορεί επιπλέον να χρησιμοποιηθεί και ο Ροδίτης.
Από τις ποικιλίες αυτές ιδιαίτερο «τοπικό» ενδιαφέρον παρουσιάζουν το λευκό Ζουμιάτικο ή Δαμιάτης, το κόκκινο Παμίδι και το επίσης κόκκινο Μαυρούδι Θράκης, που συνδέονται από παλιά με την περιοχή, αλλά έφτασαν στα όρια της εξαφάνισης, όπως και άλλες ντόπιες ποικιλίες άλλωστε. Οι αμπελώνες εκτός της ζώνης των Αβδήρων και η παραγωγή τους καλύπτονται από την ευρύτερη Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) Θράκη.
Τα οινοποιεία της Ξάνθης δεν είναι πολλά για την ώρα, αυξάνονται όμως προοδευτικά και κυρίως προτείνουν πολύ ενδιαφέρουσες ετικέτες, που αναδεικνύουν τις δυνατότητες του τόπου. Το ένα από αυτά, μάλιστα, το πρώτο που δημιουργήθηκε στα Αβδηρα, προσφέρει ολοκληρωμένο πρόγραμμα επίσκεψης και γνωριμίας με το κρασί.
