Δυτικό Ζαγόρι (δυτικά της Τύμφης)
Άνω Πεδινά. Καλοδιατηρημένο παραδοσιακό χωριό, χτισμένο κοντά σε οροπέδιο (υψόμετρο 960 μ.). Είναι τόπος καταγωγής επιφανών ανδρών του πνεύματος κι εθνικών ευεργετών. Στη Μονή Ευαγγελιστρίας (1793), σώζονται εικόνες του 17ου-19ου αι. Απέχει 35,5 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Bίτσα. Παραδοσιακό ηπειρώτικο χωριό που αποτελείται από την Άνω και την Κάτω Βίτσα. Ως γενέτειρα σημαντικών προσωπικοτήτων, διαθέτει υπέροχα αρχοντικά. Η Σκάλα της Βίτσας οδηγεί στο δίτοξο γεφύρι του Μίσιου, ενώ στη διαδρομή προς το Μονοδένδρι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως έναν οικισμό και δύο νεκροταφεία. Απέχει 36 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Kάτω Πεδινά. Γνωστά για τα πέτρινα αλώνια και το πάρκο εκτροφής στρουθοκαμήλων. Είναι χτισμένα σε οροπέδιο (υψόμετρο 940 μ.) και στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί αρχαίοι τάφοι. Το ξωκλήσι του Αγ. Νικολάου Βαστανιών-Καλυβιών είναι του 15ου αι. Απέχουν 37,5 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Mονοδένδρι. Χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός (υψόμετρο 1.060 μ.), με λιθόκτιστα σπίτια και γραφικά καλντερίμια, στο οποίο λειτουργεί το Ριζάρειο Χειροτεχνικό Κέντρο, με παραδοσιακά κεντήματα και υφαντά. Βρίσκεται στην είσοδο του φαραγγιού του Βίκου. Εξαιρετικό είναι το λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγεί στη βυζαντινή Μονή της Αγίας Παρασκευής (15ου αι.) και συνεχίζεται και πέρα από αυτήν, μέσα στο φαράγγι. Απέχει 39 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Eλαφότοπος. Ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα Ζαγοροχώρια τόσο για την υπέροχη παραδοσιακή αρχιτεκτονική και την περίτεχνη ρυμοτομία του όσο και για την περίοπτη θέση όπου είναι χτισμένος (υψόμετρο 1.100 μ.). Οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου και της Κοίμησης της Θεοτόκου διαθέτουν επίχρυσα ξυλόγλυπτα τέμπλα και παλιές εικόνες. Στη θέση «Κάστρο» υπάρχουν υπολείμματα τειχισμένου οικισμού των Μολοσσών. Aπέχει 40,5 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Aρίστη. Πανέμορφο παραδοσιακό ηπειρώτικο χωριό, κοντά στο οποίο εντοπίστηκαν ευρήματα της παλαιολιθικής περιόδου. Το «Αρχοντικό Σταμάτη» είναι εξαίρετο δείγμα της ντόπιας αρχιτεκτονικής. Κοντά στις όχθες του Βοϊδομάτη, σε θαυμάσια τοποθεσία, είναι χτισμένη η Μονή της Παναγιάς της Σπηλαιώτισσας (16ου αι.). Στο «Καστράκι», με την πανοραμική θέα, υπάρχουν αρχαία ερείπια. Πολύ ωραία είναι η διαδρομή στα «Καγκέλια», από τη γέφυρα του Bοϊδομάτη προς το Πάπιγκο. Απέχει 48 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Bίκος. Το παραδοσιακό Ζαγοροχώρι είναι χτισμένο στην άκρη του ομώνυμου φαραγγιού (υψόμετρο 770 μ.), όπου ξεκινά ο εθνικός δρυμός Bίκου-Aώου. Ακολουθώντας ένα μονοπάτι, έπειτα από 30 λεπτά περπάτημα, φτάνετε στις πηγές του Βοϊδομάτη, ιδανική περιοχή για περιηγήσεις και σπορ του βουνού. Aπέχει 53 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Πάπιγκο - Mικρό Πάπιγκο. Χαρακτηρισμένα παραδοσιακά χωριά του Ζαγορίου, με ανεπτυγμένη τουριστική υποδομή κι εργαστήρι ξυλογλυπτικής. Είναι από τα δημοφιλέστερα Ζαγοροχώρια και βρίσκονται εντός των ορίων του εθνικού δρυμού Βίκου-Αώου (υψόμετρο 960 μ.). Ένα μονοπάτι συνδέει τα δύο χωριά, που αποτελούν αφετηρία για εξορμήσεις σε πανέμορφες φυσικές τοποθεσίες.
Το μονοπάτι περνάει από τις «Oβίρες» ή «Pόγκοβο», τις φυσικές μικρές λιμνούλες που το καλοκαίρι προσφέρονται για μπάνιο. Έχουν θέα την Αστράκα, την κορυφή του όρους Τύμφη, ενώ το σπηλαιοβάραθρο «Προβατίνα» που βρίσκεται στην περιοχή είναι το δεύτερο σε βάθος παγκοσμίως. Στο κτήριο του δημοτικού σχολείου στο Πάπιγκο στεγάζεται το καλά οργανωμένο Κέντρο Ενημέρωσης για τη Φύση και τον Πολιτισμό στο Ζαγόρι. Απέχουν 59 και 61,5 χλμ., αντίστοιχα, βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Kεντρικό Ζαγόρι (ανάμεσα στην Τύμφη και το Μιτσικέλι)
Aσπράγγελοι. Έδρα του Δήμου Κεντρικού Ζαγορίου, ήταν τον 19ο αι. από τα πιο ακμαία Ζαγοροχώρια (υψόμετρο 1.000 μ.). Στο κοντινό υψίπεδο διοργανώνονται αγώνες σκοποβολής στο δημοτικό σκοπευτήριο, ενώ στην «Καναβίστρια», το πιο ψηλό σημείο του χωριού, υπάρχει πίστα αιωροπτερισμού. Η Μονή της Παναγιάς είναι του 16ου αι. Απέχουν 29 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Δίλοφο. Ονομάζεται Δίλοφο, επειδή είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στα ριζά δύο λόφων (υψόμετρο 880 μ.). Το μεγάλο «Αρχοντικό Μακροπούλου», στην είσοδο του παραδοσιακού χωριού, είναι επιβλητικό. Από εδώ ξεκινούν μονοπάτια προς τα γραφικά ξωκλήσια του χωριού, το φαράγγι του Βίκου και τη Βίτσα. Απέχει 34 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Kήποι. Παραδοσιακό χωριό, πολύ δημοφιλές στους λάτρεις του εναλλακτικού τουρισμού και των σπορ βουνού. Είναι χτισμένο στην καρδιά του Ζαγορίου (υψόμετρο 800 μ.). Οι ποταμοί Βικάκης και Μπαγιώτικος έχουν υπέροχα μονότοξα και τρίτοξα πέτρινα γεφύρια. Απέχουν 37,5 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Kουκκούλι. Παραδοσιακό χωριό με μεγάλα αρχοντικά και βρύσες μοναδικής λαϊκής αρχιτεκτονικής, τόπος καταγωγής ευεργετών και ανθρώπων του πνεύματος, όπως ο λαογράφος και βοτανοσυλλέκτης Kώστας Λαζαρίδης (1904-1987), του οποίου η πλούσια βοτανική συλλογή εκτίθεται στο Μουσείο Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής «Κώστας Λαζαρίδης». Απέχει 38 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Δικόρυφο (Δίκορφο). Αντιπροσωπευτικό ηπειρώτικο χωριό, που λέγεται Δίκορφο, επειδή είναι χτισμένο ανάμεσα σε δύο καταπράσινες κορυφές του Μιτσικελίου (υψόμετρο 1.000 μ.). Κοντά βρίσκεται και το χωριό Καλουτάς, με τις παλιές εκκλησίες, το τρίτοξο γεφύρι και τη Βρύση του Δεσπότη. Η Μονή Βυσικού, 4,5 χλμ. Βόρεια του Καλουτά, ιδρύθηκε το 1114 και φιλοξενεί το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Απέχει 38 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Kαπέσοβο. Πανέμορφο χωριό από το οποίο κατάγονται σπουδαίοι αγιογράφοι του 18ου αιώνα και άλλες προσωπικότητες, όπως ο Αλέξιος Νούτσος (1769-1822) που συμμετείχε στη Φιλική Εταιρεία στην Επανάσταση του 1821. Στον λόφο Γράδιστα υπάρχουν ερείπια πελασγικών τειχών. Στο κτίριο της Πασχαλείου Σχολής φυλάσσεται ένα από τα πρωτότυπα αντίγραφα της «Χάρτας» του Ρήγα Φεραίου. Aπέχει 42 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Nεγάδες. Παραδοσιακό ζαγοριανό αρχοντοχώρι (υψόμετρο 1.060 μ.). Η τρίκλιτη βασιλική εκκλησία του Αγ. Γεωργίου ιδρύθηκε το 1792. Απέχουν 44,5 χλμ. βόρεια από τα Ιωάννινα.
Tσεπέλοβο. Παραδοσιακό ηπειρώτικο χωριό με γραφική λιθόστρωτη πλατεία. Χτισμένο σε πλαγιά της Τύμφης (υψόμετρο 1.080 μ.), αποτελεί βάση για εξορμήσεις στις γύρω περιοχές. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου (18ου αι.), έχει τοιχογραφίες κι επιχρυσωμένο τέμπλο. Απέχει 49 χλμ. βόρεια από τα Ιωάννινα.
Bραδέτο. Η Σκάλα του Βραδέτου, ένα λιθόστρωτο ελικοειδές μονοπάτι του 18ου αι., είναι το σήμα κατατεθέν του χωριού. Είναι χτισμένο σε απόκρημνη πλαγιά (υψόμετρο 1.340 μ.), ενώ 2 χλμ. από το χωριό, στην τοποθεσία «Μπελόη», θα απολαύσετε θαυμάσια θέα στη χαράδρα του Βίκου. Απέχει 51,5 χλμ. βορειοδυτικά από τα Ιωάννινα.
Σκαμνέλλι. Παραδοσιακό χωριό (υψόμετρο 1.160 μ.), με ερείπια πελασγικών τειχών κοντά στη Μονή της Αγίας Παρασκευής. Σε απόσταση 10 χλμ. βρίσκεται η «Σαρακατσάνικη Στάνη», ένα αντίγραφο σαρακατσάνικου οικισμού που απλώνεται σε έκταση 16 στρ. και λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος. Απέχει 52,5 χλμ. βόρεια από τα Ιωάννινα.
Φραγκάδες. Παραδοσιακό χωριό (υψόμετρο 960 μ.), με εξαιρετική θέα στα βουνά και μοναδική αρχιτεκτονική φυσιογνωμία. Αξίζει να επισκεφτείτε το πέτρινο τοξωτό γεφύρι του Πετσιώνη (1830) και το χωριό Λεπτοκαρυά. Απέχουν 54 χλμ. βόρεια από τα Ιωάννινα.
Bρυσοχώρι (υψόμετρο 940 μ.). Πήρε το όνομά του από τις πολλές βρύσες και τα τρεχούμενα νερά που διαθέτει. Από εδώ ξεκινά μονοπάτι για την κορυφή «Τσούκα Ρόσα» της Τύμφης, στα 2.377 μ. Το αιωνόβιο πλατάνι στο Ηλιοχώρι έχει διάμετρο κορμού 11 μ. Απέχει 75,5 χλμ. B από τα Ιωάννινα.
Aνατολικό Ζαγόρι (ανάμεσα σε Πίνδο και Μιτσικέλι)
Tρίστενο. Τρία στενώματα ανάμεσα από λόφους που τα διαρρέουν χείμαρροι έδωσαν το όνομά τους στο όμορφο ορεινό χωριό (υψόμετρο 940 μ.), με τα άφθονα νερά, τις πηγές και τα πέτρινα σπίτια. Ο νερόμυλος του 19ου αι. λειτουργεί κανονικά και αλέθει δημητριακά με την παραδοσιακή διαδικασία. Το καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου (18ου αι.) κρέμεται σε διπλανό στιβαρό αιωνόβιο πλατάνι. Απέχει 40 χλμ. βορειοανατολικά από τα Ιωάννινα.
Γρεβενίτι. Ορεινό χωριό (υψόμετρο 980 μ.) με τρεχούμενα νερά, κοντά στο οποίο λειτουργεί κι εκτροφείο με πέστροφες. Τις τοιχογραφίες της εκκλησίας της Παναγιάς (18ου αι.) φιλοτέχνησαν αγιογράφοι από το Καπέσοβο. 6,5 χλμ. βορειοδυτικά, κοντά στον ποταμό Βάρδα, βρίσκεται η παμπάλαια Μονή Βουτσάς ή Βοτσάς, την οποία λένε πως έχτισε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνσταντίνος Δ' Πωγωνάτος (7ος αι.) Aπέχει 41,5 χλμ. βορειοανατολικά από τα Ιωάννινα.
Δόλιανη. Παραδοσιακό χωριό (υψόμετρο 920 μ.) χτισμένο στα όρια του Ανατολικού με το Δυτικό Ζαγόρι, με σπίτια τυπικής ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής και αριστοτεχνικά γεφύρια. Από το «Κουρί», τον βράχο στον λοφίσκο με τα ξωκλήσια της Αγ. Παρασκευής και του Αγ. Γεωργίου, η θέα είναι πανοραμική. Aπέχει 43 χλμ. βορειοανατολικά από τα Ιωάννινα.
Bωβούσα. Ορεινό χωριό (υψόμετρο 1.000 μ.) που το διαρρέει ο ποταμός Αώος, χτισμένο σε καταπράσινη τοποθεσία με σπάνια είδη ζώων και φυτών. Το τοξωτό πέτρινο γεφύρι του χρονολογείται στα 1748. Η Βωβούσα είναι πολύ κοντά στον εθνικό δρυμό Πίνδου (Βάλια Κάλντα). Απέχει 71,5 χλμ. βορειοανατολικά από τα Ιωάννινα.
