Ξεκινήστε τη διαδρομή σας από το λιμάνι της Ντάπιας, στο οποίο βρίσκεται το παλαιό πυροβολείο. Υπήρξε ο τόπος συγκέντρωσης αρχόντων και καπεταναίων του 1821. Λίγο πιο δίπλα, στην πλατεία Ποσειδωνίου ξεχωρίζει το ιστορικό ξενοδοχείο «Ποσειδώνιο», κτίσμα των αρχών του περασμένου αιώνα, με την εξαίσια αρχιτεκτονική και τους θαυμάσια διακοσμημένους χώρους του. Υπήρξε τόπος διαμονής διάσημων πολιτικών, επιχειρηματιών και καλλιτεχνών. Στην ίδια πλατεία δεσπόζει το άγαλμα της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.
Έπειτα κατευθυνθείτε προς το νεοκλασικό αρχοντικό του ευεργέτη των Σπετσών Σωτήριου Ανάργυρου, που χτίστηκε τον 18ο αι. Κατά καιρούς φιλοξένησε το δημαρχείο, τη γαλλική οικογένεια βαρόνων Ρότσιλδ, ενώ λειτούργησε και ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Έπειτα κάντε μια στάση στο αρχοντικό της Μπουμπουλίνας, που λειτουργεί και ως Μουσείο, στην πλατεία Πευκάκια. Ξεχωρίζει το υπέροχο σκαλιστό ταβάνι στη μεγάλη σάλα. Φιλοξενεί προσωπικά αντικείμενα και ιστορικά κειμήλια, που συνδέονται με τη δράση της.
Αξίζει επίσης να δείτε το Δημαρχείο, με τον όμορφο κήπο και τα σπετσιώτικα βοτσαλωτά καθώς και την πλατεία Ρολογιού, που πήρε το όνομά της από το ρολόι της. Κοντά στη Ντάπια αξίζει και μια στάση στο αρχοντικό του Χατζηγιάννη Μέξη, του πρώτου κυβερνήτη του νησιού, που σήμερα λειτουργεί ως μουσείο. Θα δείτε αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν περισσότερα από 4.000 χρόνια πολιτιστικής ιστορίας του νησιού, μεταξύ των οποίων και σημαντικά κειμήλια της Επανάστασης του 1821 (τη σημαία της Επανάστασης, την οστεοθήκη της Μπουμπουλίνας καθώς και όπλα και προσωπογραφίες των Σπετσιωτών ναυμάχων).
Μετά την περιήγησή σας στο μουσείο Μέξη, κάντε μία βόλτα από τη Ντάπια με κατεύθυνση προς το Παλαιό Λιμάνι, ακολουθώντας τον παραθαλάσσιο δρόμο. Είναι περίπου 2 χλμ. απόσταση, αξίζει όμως τον κόπο. Θα εντυπωσιαστείτε από τα καπετανόσπιτα σκαρφαλωμένα σε σημεία ψηλότερα από τον παραδοσιακό πέτρινο δρόμο, με τους όμορφους κήπους όπου κυριαρχούν τα περίτεχνα πέτρινα σχέδια (δελφίνια και άγκυρες είναι τα πλέον διαδεδομένα). Από τον παραλιακό δρόμο, ένα στενό μονοπάτι οδηγεί στη Μονή του Αγίου Νικολάου. Χτίστηκε περίπου στις αρχές του 18ου αιώνα και στο καμπαναριό του υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης του 1821. Τέλος, επισκεφθείτε την Καποδιστριακή Πνευματική Στέγη, κοντά στον Άγιο Νικόλαο, η οποία φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις, συνελεύσεις σχολείων και σωματείων καθώς και συνεδρίων.
Κάνοντας μια βόλτα προς την ανατολική πλευρά του νησιού, απαραίτητη είναι η επίσκεψή σας στην Αναργύρειο-Κοργιαλένειο Σχολή, με το πλούσιο ιστορικό αρχείο. Ιδρύθηκε το 1927 από τον Σωτήριο Ανάργυρο και λειτούργησε μέχρι το 1983 ως οικοτροφείο, σύμφωνα με τα πρότυπα των διάσημων Βρετανικών Σχολείων Eaton και Harrow, αναδεικνύοντας φημισμένους επιστήμονες, πολιτικούς και καλλιτέχνες. Αποτέλεσε έμπνευση για τη νουβέλα του John Fowles “Ο Μάγος”, ο οποίος μάλιστα δίδαξε σε αυτό. Σήμερα, το νεοκλασικό αυτό οικοδόμημα χρησιμοποιείται ως χώρος διεξαγωγής συνεδρίων καθώς και διοργανώσεων πολιτιστικού / ιστορικού ενδιαφέροντος.
Για το τέλος σας αφήσαμε το καλύτερο! Η βόλτα σας μπορεί να ολοκληρωθεί στους ταρσανάδες, τα παραδοσιακά Σπετσιώτικα ναυπηγεία. Θα βρεθείτε εκεί περπατώντας κατά μήκος του παραλιακού δρόμου, κάτω από τα αρχοντικά των καραβοκύρηδων προς το Παλιό Λιμάνι. Οι ταρσανάδες ξεπροβάλλουν σαν ανοιχτό μουσείο της παμπάλαιας ξυλοναυπηγικής τέχνης που χάρισε στο νησί μερικές από τις πιο ένδοξες στιγμές της ιστορίας του. Η παραδοσιακή τέχνη των Σπετσιωτών καραβομαραγκών μεταδίδεται από γενιά σε γενιά και είναι μοναδική σε όλη τη Μεσόγειο. Σήμερα λειτουργούν 10 ναυπηγεία στο νησί και είναι πραγματικά ενδιαφέρον να δει κανείς τους τεχνίτες επί το έργον. Το ξύλο μουσκεύεται σε θαλασσινό νερό για να γίνει πιο ανθεκτικό και όλα τα υλικά χρησιμοποιούνται σύμφωνα με την παραδοσιακή μέθοδο ναυπήγησης.
Σε μικρή απόσταση από τα ναυπηγεία, θα βρείτε το Φάρο των Σπετσών. Αξίζει να περπατήστε έως εκεί. Η θέα είναι υπέροχη όπως και οι κήποι τριγύρω που στολίζονται με τα γλυπτά της διάσημης γλύπτριας Ναταλίας Μελά, προσδίδοντας μία νότα ιδιαίτερης ομορφιάς σε αυτό το άκρο του νησιού. Ο φάρος χτίστηκε εκεί το 1837, βρίσκεται σε λειτουργία από τότε και είναι ένας από τους παλαιότερους στην Ελλάδα, μαζί με αυτόν της Τζιάς. Αυτός που κοσμεί σήμερα τον παλαιό λιμένα των Σπετσών είναι ο πέτρινος και πρωτολειτούργησε το 1885.
Για μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των Σπετσών, σας προτείνουμε να επισκεφθείτε την Παναγία της Αρμάτας που χτίστηκε προς τιμήν της νίκης των Σπετσιωτών, των Υδραίων και των Ψαριανών κατά την Ελληνική Επανάσταση. Το εσωτερικό της εκκλησίας κοσμεί ο πίνακας του Ι. Κούτση, που απεικονίζει τη ναυμαχία στον κόλπο των Σπετσών (1887).
Επίσης, εάν ο καιρός το επιτρέπει, σας προτείνουμε να κάνετε μια βουτιά στη σπηλιά του Μπεκίρη, στην παραλία των Αγίων Αναργύρων (13 χλμ. Α). Χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο των αγωνιστών του 1821 αλλά και ως κινηματογραφικό σκηνικό σε μια από τις πιο τρυφερές σκηνές του ελληνικού κινηματογράφου, στην ταινία “Τζένη Τζένη” με τον Μπάρκουλη και την Καρέζη. Σύμφωνα με το θρύλο όποιος πιει νερό από την πηγή που βρίσκεται σε αυτή ο έρωτάς του θα κρατήσει για πάντα!