Οι άγνωστοι αρχαιολογικοί χώροι της Αν. Αττικής

Στην κοιλάδα του Λιμικού, με θέα στα ευβοϊκά στενά, στα ερείπια του αρχαίου οικισμού της Ραμνούντας μάς θυμίζουν μέχρι σήμερα την άγρια εκδικητικότητα της θεάς Νέμεσις, καθώς στον συγκεκριμένο οικισμό της αρχαιότητας βρισκόταν ο μεγαλύτερος λατρευτικός χώρος της θεάς σε ολόκληρη την αρχαία Ελλάδα. Ο ναός χτίστηκε στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. σε ένα σημείο με μεγάλη στρατηγική σημασία για τον αθηναϊκό Στρατό, κυρίως, εξαιτίας της εξαιρετικής του σύνδεσης με τη θάλασσα. Επιπλέον, καθ’ όλη τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου στα δύο μικρά λιμανάκια του κόλπου κατέφθαναν τα σιτηρά που τροφοδοτούσαν την πόλη της Αθήνας.

Το ιερό της Νέμεσις, όπως και το φρούριο που θωράκιζε τον οικισμό της Ραμνούντας, ο οποίος υπήρξε και παραμένει καταπράσινος, αποκαλύφθηκαν στους αρχαιολόγους κατά τη διάρκεια ανασκαφών που έλαβαν χώρα μεταξύ του 1880 και του 1892. Σήμερα μια βόλτα εκεί μπορεί να συνδυαστεί ιδανικά με πεζοπορία στη φύση ή με μια βουτιά στις όμορφες γύρω παραλίες τους μήνες που ο καιρός το επιτρέπει.

Τον 5ο αιώνα π.Χ στην περιοχή της Βραυρώνας χτίστηκε το αρχαίο ιερό της θεάς Αρτεμις, βασίλισσας των βουνών και των δασών και προστάτιδας του κυνηγιού, των μικρών παιδιών και των ζώων. Αυτός ο όμορφος τόπος λατρείας, δίπλα στη θάλασσα, συνέδεσε το όνομά του με μία από τις πιο τραγικές μορφές της αρχαίας δραματουργίας. Η Ιφιγένεια, νεαρή πριγκίπισσα των Μυκηνών, οδηγήθηκε από τον πατέρα της Αγαμέμνονα στην Αυλίδα με σκοπό να θυσιαστεί στο βωμό της θεάς, ως αντάλλαγμα για τον ούριο άνεμο που χρειάζονταν οι Αχαιοί για να αποπλεύσουν στην Τροία. Την τελευταία στιγμή, όμως, η Αρτεμις λυπήθηκε την Ιφιγένεια και την πήρε μαζί της στον ναό, κάνοντάς την ιέρειά της.

Ο Ναός της Αρτέμιδος ήταν χτισμένος σε δωρικό ρυθμό, το ίδιο και η Στοά, ένα οικοδόμημα σε σχήμα ανισοσκελούς Π, το οποίο περικλείει τον λατρευτικό χώρο. Σήμερα, δυστυχώς, δεν διασώζεται μεγάλο τμήμα του ναού, όμως, μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε ακόμα πιο βαθιά την αίσθηση που αφήνουν πίσω τους τα ερείπια του ιερού. Εκεί θα μπορέσετε να δείτε σημαντικά ευρήματα ανάμεσα τους και πολλά αγαλματίδια κοριτσιών, των μικρών Αρκτων, οι οποίες υπήρξαν από την ηλικία των 5 έως 10 ετών στην υπηρεσία της Άρτεμις.

Τον 2ο αιώνα μ.Χ ένας από τους ισχυρότερους άνδρες της εποχής, ο Ηρώδης Αττικός έχτισε ένα ναό αφιερωμένο στους θεούς της Αρχαίας Αιγύπτου. Η Ισις, η θέα την οποία οι Έλληνες συνήθως εξομοίωναν με τη Δήμητρα, την Ηρα, ακόμα και με τη Σελήνη, στεκόταν επιβλητική πλάι στον Οσιρις, αντίστοιχη θεότητα με τον Διόνυσο ή τον Άδη στην αρχαία Ελλάδα.

Το Ιερό των Αιγυπτίων Θεών βρίσκεται στο Μικρό Έλος της Μπρεξίζας στη Νέα Μάκρη, έχει σχήμα τέλειου τετραγώνου και διαστάσεις 50 επί 50 μέτρα και, σύμφωνα με τα ευρήματα των αρχαιολόγων, ήταν τοποθετημένο πάνω σε ένα μικρό νησάκι που επικοινωνούσε με τη στεριά μέσω διώρυγας. Μέσα στον μεγάλο ναό βρίσκονταν τεράστια αγάλματα τα οποία δυστυχώς δεν διασώζονται ολόκληρα μέχρι τις μέρες μας. Ωστόσο μπορείτε να δείτε ορισμένα τμήματα τους στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα.

Σήμερα, στο ιερό υπάρχουν αντίγραφα τα αρχαίων αγαλμάτων, τα οποία δίνουν μία καλή εικόνα για το αυθεντικό μέγεθος του ναού αλλά και των γλυπτών που τον κοσμούσαν, μεταδίδοντας την καθηλωτική αίσθηση που άφηνε πίσω του το αιγυπτιακό αυτό ιερό στον ελλαδικό χώρο.

Μέσα σε μία κοιλάδα γεμάτη πεύκα, στον δρόμο προς τον Κάλαμο, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος του Αμφιαρείου, σε ένα μαγικό τοπίο, εκεί όπου το νερό συναντά τις καταπράσινες εκτάσεις.

Το Αμφιάρειο, από τον 5ο αιώνα π.Χ. λειτουργούσε ως μαντείο και, σε αντίθεση με άλλα σημαντικά μαντεία της αρχαιότητας, δεν ήταν αφιερωμένο σε κάποια από τις μεγάλες μορφές του δωδεκάθεου αλλά στον γνωστό ήρωα της μυθολογίας Αμφιάραο, ο οποίος εξαναγκάστηκε μετά από εξαπάτηση της συζύγου της Εριφύλης και του γαμπρού του Αδράστου, να πάρει μέρος στην εκστρατεία που έγινε γνωστή ως Επτά επί Θήβας. Το συγκεκριμένο περιστατικό εξιστορείται αναλυτικά από τον Αισχύλο στην ομώνυμη τραγωδία του, η οποία αποτελεί το τελευταίο μέρος της τριλογίας του Θηβαϊκού Κύκλου.

Η αρχαιολογική ανασκαφή του χώρου διήρκησε από το το 1884 έως το 1929 και τότε ήρθαν στην επιφάνεια κίονες από τον ναό δωρικού ρυθμού, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου, δυστυχώς, δεν σώζεται. Ωστόσο, εντυπωσιακή παραμένει η τεράστια στοά του ναού, μήκους 110 μέτρων και πλάτους 11 μέτρων που χρησίμευε για να ξεκουράζονται οι επισκέπτες και οι ταξιδιώτες που έφταναν στο μαντείο, αλλά και το θέατρο, ένα μεταγενέστερο κτίσμα του 2ου αιώνα κατασκευασμένο από πέτρα και ξύλο.