ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ
Πρώτη στάση: Θράκη. Ας ξεκινήσουμε το οδοιπορικό της γεύσης από την ακριτική Θράκη.
Η τοπική γαστρονομία αποτελεί μείγμα γεύσεων και αρωμάτων με προέλευση τόσο από τη Μικρά Ασία όσο και τα Βαλκάνια. Δοκιμάστε ρεβίθια με κολοκύθα και μπαχαρικά, αρνάκι με ντόπιες χυλοπίτες (γιουφκάδες), αλμυρές πίτες όπως παστουρμαδόπιτα ή πρασοκρεατόπιτα, η οποία σερβίρεται και στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι. Μια άλλη λιχουδιά που αξίζει να γευθείτε είναι ο καβουρμάς, αλλαντικό με προέλευση από τον Πόντο.
Το κρέας (μοσχαρίσιο, βουβαλίσιο, πρόβειο ή κατσικίσιο) σιγοψήνεται με μπαχαρικά (κανέλα, γαρύφαλλο, μπαχάρι και μοσχοκάρυδο) σε λίπος και διατηρείται σε αυτό. Άλλα ενδιαφέροντα πιάτα είναι οι τζιγεροσαρμάδες (αρνίσια εντόσθια με μυρωδικά και μπαχαρικά), χοιρινό ή κοτόπουλο με λάχανο τουρσί, κοτόπουλο με κουσκούς, λαχανοντολμάδες, λουκάνικα και όσπρια λαδερά ή σούπα. Διαδεδομένο χριστουγεννιάτικο έδεσμα είναι η «μπαμπού» (χοιρινό έντερο παραγεμισμένο με ψιλοκομμένο κρέας, ρύζι, πράσο, εντόσθια και μπαχαρικά). Άλλες διάσημες τοπικές σπεσιαλιτέ είναι η κωλμπουρέκ (τυλιχτή πίτα), η κιουλ (σούπα με κοτόπουλο και χυλό από αλεύρι).
Συνεχίζουμε στη… Μακεδονία όπου τα ιδιαίτερα προϊόντα της κάθε περιοχής της και οι τοπικές της παραδόσεις δίνουν πιάτα ξεχωριστά. Πολλές παρασκευές γίνονται με βάση το χοιρινό κρέας που συχνά «παντρεύεται» με φρούτα και λαχανικά: χοιρινό με λάχανο, κυδώνια, κορόμηλα, κάστανα, σέλινο…είναι μερικά από τα πιο αγαπημένα χειμωνιάτικα φαγητά. Το ψαρονέφρι παστώνεται για να γίνει καβουρμάς, τα πράσα αλέθονται με μπαχαρικά και κρέας για πικάντικα λουκάνικα.
Εκλεκτή μακεδονίτικη σπεσιαλιτέ είναι τα σαρμαδάκια με λαχανόφυλλα και μοσχαρίσιο κιμά. Από την κατηγορία των κρεατικών ξεχωρίζουν ακόμα τα σουτζουκάκια με πιλάφι, το ψητό αρνί με γιαούρτι, οι κεφτέδες με μάκαλο (πικάντικο κουρκούτι) και, φυσικά, ο πατσάς με μπόλικο σκορδοστούμπι, σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης. Το ντόπιο τραπέζι συμπληρώνεται απαραιτήτως από μία, τουλάχιστον, πίτα: Πιπεριές, μανιτάρια, πράσα, ποικίλα χορταρικά, τυρί φέτα τυλίγονται σε χειροποίητα φύλλα, που σαν πλεξούδα τοποθετούνται κυκλικά στο ταψί για να κάνουν τις φημισμένες στριφτές μακεδονίτικες πίτες.
Κατευθυνόμαστε στην παραδοσιακή κουζίνα της Ηπείρου για να σας φιλέψει με ό,τι καλύτερο και, αναμφίβολα, θα σας ικανοποιήσει απόλυτα. Στην περιοχή Μώλος των Ιωαννίνων, δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα, λειτουργούν πολλά εστιατόρια στα οποία, με θέα τη λίμνη, το κάστρο και το Νησί, μπορείτε να απολαύσετε ιδιαίτερες ντόπιες συνταγές με βατραχοπόδαρα, καπνιστή πέστροφα ή καπνιστό χέλι. Στα Ζαγοροχώρια θα γευτείτε λαχταριστές ζαγορίσιες πίτες –δοκιμάστε οπωσδήποτε τη φημισμένη κασιάτα–, ενώ το Μέτσοβο θα σας προσφέρει λουκάνικο, κοντοσούβλι που λιώνει στο στόμα, εξαιρετικό κυνήγι, κρασάτο μοσχαράκι με χειροποίητα ζυμαρικά και καπνιστό τυρί μετσοβόνε. Σε όποιο μέρος της Ηπείρου και αν βρεθείτε δεν νοείται τραπέζι που να μην περιλαμβάνει μία πίτα τουλάχιστον. Καθημερινές ή γιορτινές, απλές και πολύπλοκες, αλμυρές, γλυκές με φύλλο ή χωρίς φύλλο, γεμισμένες με κάθε λογής υλικά αποτελούν συνώνυμο της γαστρονομικής ταυτότητας της περιοχής.
Κατηφορίζουμε προς την κεντρική Ελλάδα (Θεσσαλία και Στερεά). Εδώ οι σούβλες, φορτωμένες με κάθε λογής κρεατικά, έχουν την τιμητική τους. Το χοιρινό γίνεται πικάντικη τηγανιά ή συνοδεύει τους γίγαντες που σιγοψήνονται στον φούρνο μέχρι να μελώσουν. Ο χειροποίητος ξινός τραχανάς με λίγο γάλα και τριμμένη φέτα στο τέλος κάνει μια σουπίτσα βάλσαμο για τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Πιο ιδιαίτερα πιάτα είναι το αγριογούρουνο κοκκινιστό, ή με κυδώνια, μήλα και μέλι, καθώς και ο λαγός στιφάδο με μικρά κρεμμυδάκια (κοκκάρι) που μοσχοβολά μπαχάρι και κανέλα. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στο φημισμένο πηλιορείτικο σπετζοφάι που γίνεται στο τηγάνι με ντόπια αρωματικά λουκάνικα και πολύχρωμες πιπεριές.
Τελευταίος σταθμός: Πελοπόννησος. Αξέχαστα τσιμπούσια στήνονται με γουρνοπούλα (γουρουνόπουλο) που ψήνεται ολόκληρη ή μισή επί ώρες στον φούρνο μέχρι να καραμελώσει η πέτσα και να γίνει τραγανή σαν…μπισκοτάκι! Η περιοχή της Μάνης φημίζεται για τα παστά κρέατα. Δοκιμάστε σύγκλινο (χοιρινό παστό, που καπνίζεται και ύστερα βράζεται με πορτοκάλι) ή παστό κρέας με αυγά τηγανητά. Άλλες αγαπημένες λιχουδιές είναι ο κόκορας με χυλοπίτες, οι γκόγκες (φρέσκο ζυμαρικό) πασπαλισμένες με μυζήθρα και «λουσμένες» με βούτυρο, ο καγιανάς (αυγά τηγανητά με ντομάτα και τυρί), η τραχανόπιτα και τα τσιγαρολάχανα (αρωματικά χόρτα του βουνού τσιγαρισμένα με κρεμμύδι, πελτέ, λάδι, αλάτι και πιπέρι).
Παραδοσιακά φαγητά του χειμώνα
Τα φωτεινά διαλείμματα του χειμώνα στην Ελλάδα μάς καλούν για αποδράσεις σε μέρη που έχουν “ντυθεί” το χειμωνιάτικο όνειρο, διάσπαρτα στον ηπειρωτικό κορμό της χώρας. Οι δραστηριότητες στη φύση, οι αναζωογονητικές δόσεις οξυγόνου, οι ρομαντικές περιπλανήσεις σε πόλεις και χωριά θα σας ανοίξουν, σίγουρα, την όρεξη για ένα καλομαγειρεμένο φαγητό, κατά προτίμηση παραδοσιακό, του τόπου όπου βρίσκεστε. Ακολουθήστε την πορεία στις τοπικές κουζίνες που σας προτείνουμε. Μόλις βρείτε τον προορισμό σας, πάρτε μια θέση σε ένα ταβερνάκι, και εκεί, δίπλα στο αναμμένο τζάκι, ετοιμαστείτε να απολαύσετε τοπικά καλούδια και ιδιαίτερες σπεσιαλιτέ. Ξεκινάμε:Πρώτη στάση: Θράκη. Ας ξεκινήσουμε το οδοιπορικό της γεύσης από την ακριτική Θράκη.
Η τοπική γαστρονομία αποτελεί μείγμα γεύσεων και αρωμάτων με προέλευση τόσο από τη Μικρά Ασία όσο και τα Βαλκάνια. Δοκιμάστε ρεβίθια με κολοκύθα και μπαχαρικά, αρνάκι με ντόπιες χυλοπίτες (γιουφκάδες), αλμυρές πίτες όπως παστουρμαδόπιτα ή πρασοκρεατόπιτα, η οποία σερβίρεται και στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι. Μια άλλη λιχουδιά που αξίζει να γευθείτε είναι ο καβουρμάς, αλλαντικό με προέλευση από τον Πόντο.
Το κρέας (μοσχαρίσιο, βουβαλίσιο, πρόβειο ή κατσικίσιο) σιγοψήνεται με μπαχαρικά (κανέλα, γαρύφαλλο, μπαχάρι και μοσχοκάρυδο) σε λίπος και διατηρείται σε αυτό. Άλλα ενδιαφέροντα πιάτα είναι οι τζιγεροσαρμάδες (αρνίσια εντόσθια με μυρωδικά και μπαχαρικά), χοιρινό ή κοτόπουλο με λάχανο τουρσί, κοτόπουλο με κουσκούς, λαχανοντολμάδες, λουκάνικα και όσπρια λαδερά ή σούπα. Διαδεδομένο χριστουγεννιάτικο έδεσμα είναι η «μπαμπού» (χοιρινό έντερο παραγεμισμένο με ψιλοκομμένο κρέας, ρύζι, πράσο, εντόσθια και μπαχαρικά). Άλλες διάσημες τοπικές σπεσιαλιτέ είναι η κωλμπουρέκ (τυλιχτή πίτα), η κιουλ (σούπα με κοτόπουλο και χυλό από αλεύρι).
Συνεχίζουμε στη… Μακεδονία όπου τα ιδιαίτερα προϊόντα της κάθε περιοχής της και οι τοπικές της παραδόσεις δίνουν πιάτα ξεχωριστά. Πολλές παρασκευές γίνονται με βάση το χοιρινό κρέας που συχνά «παντρεύεται» με φρούτα και λαχανικά: χοιρινό με λάχανο, κυδώνια, κορόμηλα, κάστανα, σέλινο…είναι μερικά από τα πιο αγαπημένα χειμωνιάτικα φαγητά. Το ψαρονέφρι παστώνεται για να γίνει καβουρμάς, τα πράσα αλέθονται με μπαχαρικά και κρέας για πικάντικα λουκάνικα.
Εκλεκτή μακεδονίτικη σπεσιαλιτέ είναι τα σαρμαδάκια με λαχανόφυλλα και μοσχαρίσιο κιμά. Από την κατηγορία των κρεατικών ξεχωρίζουν ακόμα τα σουτζουκάκια με πιλάφι, το ψητό αρνί με γιαούρτι, οι κεφτέδες με μάκαλο (πικάντικο κουρκούτι) και, φυσικά, ο πατσάς με μπόλικο σκορδοστούμπι, σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης. Το ντόπιο τραπέζι συμπληρώνεται απαραιτήτως από μία, τουλάχιστον, πίτα: Πιπεριές, μανιτάρια, πράσα, ποικίλα χορταρικά, τυρί φέτα τυλίγονται σε χειροποίητα φύλλα, που σαν πλεξούδα τοποθετούνται κυκλικά στο ταψί για να κάνουν τις φημισμένες στριφτές μακεδονίτικες πίτες.
Κατευθυνόμαστε στην παραδοσιακή κουζίνα της Ηπείρου για να σας φιλέψει με ό,τι καλύτερο και, αναμφίβολα, θα σας ικανοποιήσει απόλυτα. Στην περιοχή Μώλος των Ιωαννίνων, δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα, λειτουργούν πολλά εστιατόρια στα οποία, με θέα τη λίμνη, το κάστρο και το Νησί, μπορείτε να απολαύσετε ιδιαίτερες ντόπιες συνταγές με βατραχοπόδαρα, καπνιστή πέστροφα ή καπνιστό χέλι. Στα Ζαγοροχώρια θα γευτείτε λαχταριστές ζαγορίσιες πίτες –δοκιμάστε οπωσδήποτε τη φημισμένη κασιάτα–, ενώ το Μέτσοβο θα σας προσφέρει λουκάνικο, κοντοσούβλι που λιώνει στο στόμα, εξαιρετικό κυνήγι, κρασάτο μοσχαράκι με χειροποίητα ζυμαρικά και καπνιστό τυρί μετσοβόνε. Σε όποιο μέρος της Ηπείρου και αν βρεθείτε δεν νοείται τραπέζι που να μην περιλαμβάνει μία πίτα τουλάχιστον. Καθημερινές ή γιορτινές, απλές και πολύπλοκες, αλμυρές, γλυκές με φύλλο ή χωρίς φύλλο, γεμισμένες με κάθε λογής υλικά αποτελούν συνώνυμο της γαστρονομικής ταυτότητας της περιοχής.
Κατηφορίζουμε προς την κεντρική Ελλάδα (Θεσσαλία και Στερεά). Εδώ οι σούβλες, φορτωμένες με κάθε λογής κρεατικά, έχουν την τιμητική τους. Το χοιρινό γίνεται πικάντικη τηγανιά ή συνοδεύει τους γίγαντες που σιγοψήνονται στον φούρνο μέχρι να μελώσουν. Ο χειροποίητος ξινός τραχανάς με λίγο γάλα και τριμμένη φέτα στο τέλος κάνει μια σουπίτσα βάλσαμο για τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Πιο ιδιαίτερα πιάτα είναι το αγριογούρουνο κοκκινιστό, ή με κυδώνια, μήλα και μέλι, καθώς και ο λαγός στιφάδο με μικρά κρεμμυδάκια (κοκκάρι) που μοσχοβολά μπαχάρι και κανέλα. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στο φημισμένο πηλιορείτικο σπετζοφάι που γίνεται στο τηγάνι με ντόπια αρωματικά λουκάνικα και πολύχρωμες πιπεριές.
Τελευταίος σταθμός: Πελοπόννησος. Αξέχαστα τσιμπούσια στήνονται με γουρνοπούλα (γουρουνόπουλο) που ψήνεται ολόκληρη ή μισή επί ώρες στον φούρνο μέχρι να καραμελώσει η πέτσα και να γίνει τραγανή σαν…μπισκοτάκι! Η περιοχή της Μάνης φημίζεται για τα παστά κρέατα. Δοκιμάστε σύγκλινο (χοιρινό παστό, που καπνίζεται και ύστερα βράζεται με πορτοκάλι) ή παστό κρέας με αυγά τηγανητά. Άλλες αγαπημένες λιχουδιές είναι ο κόκορας με χυλοπίτες, οι γκόγκες (φρέσκο ζυμαρικό) πασπαλισμένες με μυζήθρα και «λουσμένες» με βούτυρο, ο καγιανάς (αυγά τηγανητά με ντομάτα και τυρί), η τραχανόπιτα και τα τσιγαρολάχανα (αρωματικά χόρτα του βουνού τσιγαρισμένα με κρεμμύδι, πελτέ, λάδι, αλάτι και πιπέρι).
