ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας
Ένα καινούργιο αρχαιολογικό μουσείο δημιουργήθηκε στη Θεσσαλία στα τέλη του 2015, ένα μουσείο που ξεχωρίζει από τα άλλα, χάρη στη διαχρονική του προσέγγιση. Προβάλλονται όλες οι περίοδοι του πολιτισμού, από τα παλαιολιθικά μέχρι τα νεώτερα χρόνια, μέσα από πλήθος ευρημάτων που προέκυψαν από ανασκαφές και παραδόσεις ιδιωτών.
Η έκθεση ξεκινά με ένα ενδιαφέρον τμήμα για την προϊστορία, με έμφαση στην ενότητα της νεολιθικής περιόδου, για την οποία η Θεσσαλία απέκτησε παγκόσμια φήμη. Μεγάλη ομάδα ανθρωπόμορφων ειδωλίων από την πυκνοκατοικημένη πεδιάδα της
Λάρισας της 5
ης και 6
ης χιλιετίας πριν το παρόν, σε ποικιλία στάσεων και κινήσεων, αποτελούν μοναδική μαρτυρία για την κατανόηση του πολιτισμού της εποχής. Ξεχωρίζουν επίσης τα μεγάλα αποθηκευτικά αγγεία για τους καρπούς και τα σιτηρά, καθώς και τα μαγειρικά σκεύη, που μας οδηγούν στα ίχνη των πρώτων γεωργών και κτηνοτρόφων της Ευρώπης.
Στο κέντρο προβάλλεται μοναδικό ομοίωμα οικίας της 5
ης χιλιετίας, στο οποίο παριστάνεται μια οικογένεια μαζί με το νοικοκυριό της, όπου, ανάμεσα στην επίπλωση περιλαμβάνεται και ο φούρνος με το ψωμί.
Στη συνέχεια κερδίζει τις εντυπώσεις το μενχίρ, ανθρωπόμορφη στήλη ύψους 2μ. της 3
ης χιλιετίας, στην οποία αποδίδονται με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά της μορφής και της ενδυμασίας.
Οι ακμαίες πόλεις της Θεσσαλίας των κλασικών χρόνων, Λάρισα, Φάρσαλα, Κραννώνα και πολλές άλλες, προβάλλονται μέσα από τα έργα γλυπτικής, κυρίως ταφικές στήλες, αναθήματα στα ιερά, καθώς και αντικείμενα καθημερινού βίου. Εντυπωσιάζει η στήλη του πολεμιστή Θεότιμου, με την ασπίδα και το κράνος του, που σκοτώθηκε στη μάχη της Τανάγρας το 457 π.Χ. , καθώς και οι γυναικείες στήλες σε χαρακτηριστικές στιγμές της οικογενειακής ζωής.
Οι εντυπωσιακοί ταφικοί τύμβοι από τον Αγιο Γεώργιο και το Ομόλιο διέσωσαν πλήθος ευρημάτων από το στρώμα πυράς, μεταξύ των οποίων τα σιδερένια όπλα των νεκρών και πολλά αγγεία. Σε μια προσπάθεια αναπαράστασης εκτίθενται επιπλέον και τμήματα του άρματος, με το οποίο οδηγήθηκαν οι νεκροί στην πυρά.
Σκεύη καθημερινής χρήσης, όπου και το μοναδικό αγγείο από τα Φάρσαλα για την παρασκευή του τυριού, πολύτιμα ταφικά κτερίσματα, όπως τα χρυσά στεφάνια, καθώς και αναθήματα στα ιερά, αποτελούν απτές μαρτυρίες της ζωής και της τέχνης των κατοίκων μέχρι τα ρωμαικά χρόνια. Εδώ ξεχωρίζει ειδική προβολή για έναν ιερό νόμο, που προστάτευε το ιερό της Αρτέμιδος στη Μαρμαρίνη, καθώς και προθήκη με χρυσά αναθήματα, που συνδέεται με τη μυστηριακή λατρεία των Ορφικών.
Η είσοδος στην ενότητα των χριστιανικών χρόνων τονίζεται από αμφιπρόσωπο ανάγλυφο, που αποτελεί χριστιανικό επίκρανο από εκκλησία του 5
ου αι. μ.Χ., με πλούσια φυτική διακόμηση, ενώ στην πίσω πλευρά παρέμειναν οι γλυφές του ρωμαικού αγάλματος, το οποίο ξαναχρησιμοποιήθηκε. Εδώ δεν θα πρέπει να παραλειφθούν τα μαρμάρινα αντικείμενα από το ναό του αγίου Αχιλλίου, του πολιούχου της πόλης και πρώτου αρχιεπισκόπου Λαρίσης, του 4
ου αι. μ.Χ., όπως το στόμιο πηγαδιού με τη σχετική επιγραφή.
Σε ειδική προθήκη προβάλλεται το πήλινο δισκοπότηρο με τη σφραγίδα του άρτου από την εκκλησία του κάστρου Βελίκας, συνοδευόμενο από το δισκάριο και το φιαλίδιο μύρου, σπάνιο σύνολο ιερών σκευών παλαιοχριστιανικού ναού.
Παρακάτω εντυπωσιάζουν τα πολλά ψηφιδωτά δάπεδα με την πλούσια διακόσμηση από σπίτια της Λάρισας της ύστερης αρχαιότητας, καθώς και αντικείμενα από το νοικοκυριό της εποχής.
Στην επόμενη ενότητα εκτίθενται βυζαντινά ανάγλυφα, καθώς και εντυπωσιακά εφυαλωμένα αγγεία και κοσμήματα από τάφους, που βοηθούν στην προσέγγιση του βυζαντινού πολιτισμού της εποχής. Ξεχωρίζουν τα ζωγραφικά πορτραίτα αγίων από το Όρος των Κελλίων, εξαιρετικής τέχνης του 12
ου αι., καθώς και ο θησαυρός με τα χρυσά υπέρπυρα, προσφορά των Κομνηνών αυτοκρατόρων στα Κελλία.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μεταβυζαντινή ενότητα, όπου η έκθεση προβάλλει τη συνύπαρξη των οθωμανών κυριάρχων με τους χριστιανούς και τους εβραίους κατοίκους από τον 15
ο αιώνα και εξής, η οποία δεν εμπόδισε την μεγάλη οικονομική ανάπτυξη των πόλεων, την άνθηση της χριστιανικής τέχνης και τη δημιουργία εμπορικών κέντρων πανευρωπαικής εμβέλειας, όπως τα Αμπελάκια.
Αξίζει να δεί κανείς το σπάνιο ζωγραφιστό τέμπλο του 1590 από το Πολυδένδρι Αγιάς και τις αμφιπρόσωπες εικόνες της Παναγίας από την Κρανιά Ολύμπου.
Η έκθεση πλαισιώνεται από ψηφιακές προβολές σύγχρονου τύπου που προβάλλουν τα σημαντικά εκθέματα.