ΕΝΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΕΣ ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ

Γεια σας τουρίστες! ... Δεν είναι μόνο ζήτημα εκμάθησης της γλώσσας, αλλά επίσης και της γλώσσας του σώματος! Όντας κι ο ίδιος μαθητής της ελληνικής γλώσσας, έχω συνειδητοποιήσει με την πάροδο των χρόνων ότι η γλώσσα χάνει το νόημά της, αν δεν συνοδεύεται από χειρονομίες του σώματος. Οι Έλληνες χρησιμοποιούν ιδιαίτερα τις χειρονομίες πολύ προκειμένου να ενισχύσουν αυτά που λένε. Χάρη στην παρακολούθηση εντατικών προγραμμάτων ελληνικών, μπόρεσα να κατανοήσω τη γλώσσα περισσότερο μέσω της σημειωτικής. Eπιπλέον, έχω υιοθετήσει μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές ελληνικές χειρονομίες – τις οποίες χρησιμοποιώ μερικές φορές ασυνείδητα στην πατρίδα μου - ως μέρος της διαδικασίας εκμάθησής της γλώσσας. Η Ελληνική σημειωτική γλώσσα του σώματος δεν μπορεί να κατανοηθεί πλήρως αν δεν υπάρχει οποιοδήποτε είδος εντατικής έκθεσης στην γλώσσα-στόχο, δηλαδή αν κάποιος δεν περάσει κάποιο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα. Οι Έλληνες το εκτιμούν πολύ κάθε φορά που λέω μερικές λέξεις στα ελληνικά, όπως μπορεί να φανεί στην θερμή αντίδρασή τους. Μία μόνο απλή λέξη όπως «καλημέρα» τους κάνει να χαμογελούν. Ωστόσο, πρέπει να είναι κανείς προσεκτικός με τη γλώσσα του σώματος! Γιατί; Θα το δούμε παρακάτω... Το πιο συνηθισμένο είδος πολιτισμικής σύγκρουσης σχετικά με την γλώσσα του σώματος μπορεί να γίνει αντιληπτός μέσω του τρόπου που οι τουρίστες επιθυμούν να σταματήσουν ένα ταξί, κάτι που είναι διαφορετικό μεταξύ των πολιτισμών. Στην Αθήνα, για παράδειγμα, ο τουρίστας, στις περισσότερες περιπτώσεις, θα σηκώσει το χέρι του με την παλάμη ανοιχτή. Ωστόσο, αυτή είναι μία πολύ συνηθισμένη χειρονομία που χρησιμοποιείται από τους Έλληνες, γνωστή ως «μούντζα»: το χέρι με τα δάχτυλα ανοιχτά και την παλάμη να κοιτάζει προς τα έξω. Αυτό θεωρείται μία πολύ αγενής και προσβλητική χειρονομία, η οποία χρησιμοποιείται για να δείξει την αποδοκιμασία. Έτσι, αν συνεχίσεις να την κάνεις, το ταξί δεν προκείται να  σταματήσει ποτέ! Συνήθως, η μούντζα χρησιμοποιείται από τους οδηγούς όταν νευριάζουν. Προσοχή! Αν θέλετε να δείξετε με το χέρι τον αριθμό πέντε, πρέπει να το κάνετε πάντα με την παλάμη του χεριού σας να στρέφεται προς το πρόσωπό σας. Αν η κίνηση γίνεται προς τα έξω, μπορεί να παρερμηνευθεί ως μούντζα. Ομοίως, οι Έλληνες, όπως και οι λαοί των Βαλκανίων, μπορεί να κουνήσουν το κεφάλι τους προς τα πάνω και προς τα κάτω μόνο μία φορά για να νεύουν, όταν θέλουν να πουν «όχι». Αντίθετα σε πολλές άλλες χώρες η συγκεκριμένη κίνηση σημαίνει «ναι». Σύμφωνα με τους τουρίστες, προκείται για μία από τις πιο αξιοπερίεργες χειρονομίες και συνήθως σκέφτονται: Τώρα αυτός εννοεί «ναι» ή «όχι»; Και μετά από μερικά δευτερόλεπτα συνειδητοποιούν ότι ο ομιλητής στην πραγματικότητα λέει «όχι». Πολύ λίγοι τουρίστες, όταν ταξιδεύουν στην Ελλάδα, ενδιαφέρονται για την εκφραστική μη-λεκτική επικοινωνία του πληθυσμού, η οποία είναι ωστόσο ενδιαφέρουσα και αξίζει να μελετηθεί. Η ελληνική γλώσσα του σώματος είναι πιο περίπλοκη από ό,τι φαίνεται. Οι χειρονομίες των Ελλήνων είναι κάπως ιδιαίτερες και διαφέρουν από αυτές, άλλων μεσογειακών χωρών, όπως η Ισπανία ή η Ιταλία. Γι αυτό το λόγο, πολλοί τουρίστες ενδέχεται να αγνοούν αυτό το θέμα και ως εκ τούτου να μένουν έκπληκτοι μπροστά σε διάφορες παρεξηγήσεις που τυχόν συμβαίνουν. Χωρίς τη γνώση των ελληνικών μη-λεκτικών τρόπων επικοινωνίας, πολλές πληροφορίες μπορεί να καταλήξουν «χαμένες στη μετάφραση». Από τον Javier Cañas Villarreal Καθηγητής Αγγλικών στην Πανεπιστημιακή Σχολή Formatic Barcelona, Βαρκελώνη, Ισπανία Online Καθηγητής Αγγλικών στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Καταλονίας (Universitat Oberta de Catalunya)