Αλόννησος

Η πρώτη εικόνα που αντικρίζει ο επισκέπτης της Αλοννήσου είναι το γραφικό Πατητήρι, λιμάνι και πρωτεύουσα του νησιού, που πήρε το όνομά του από τα πατητήρια του κρασιού, όταν η βασική ασχολία των ντόπιων ήταν η αμπελουργία. Κατευθυνθείτε στη Χώρα (ή Παλιό Χωριό), την παλιά πρωτεύουσα του νησιού, με το μεσαιωνικό κάστρο να αγναντεύει από ψηλά το πέλαγος, περιπλανηθείτε στα φιδωτά πλακόστρωτα σοκάκια του οικισμού με τα πετρόχτιστα σπιτάκια και τις γραφικές αυλές, τις υπέροχες εκκλησιές (του Χριστού, του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου Γεωργίου) και τα παραδοσιακά αλώνια. Ακολουθήστε το μονοπάτι που οδηγεί στο ξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων χτισμένο μέσα σε πυκνό πευκόδασος – μια αξέχαστη εμπειρία μέσα σε ανεπανάληπτο τοπίο!

Στη Μηλιά, σε μια κατάφυτη τοποθεσία, εδρεύει η Διεθνής Ακαδημία Ομοιοπαθητικής συνεχίζοντας έτσι την παράδοση της λαϊκής ιατρικής που άνθησε στον τόπο αυτό χάρη στα θαυματουργά βότανα του νησιού. Οι εραστές της θάλασσας δεν θα μείνουν παραπονεμένοι στην Αλόννησο: δαντελωτές ακτές με σμαραγδένια νερά (Μεγάλος Μουρτιάς, Στενή Βάλα, Μηλιά, Χρυσή Μηλιά, Μαρπούντα κ.ά.) περιμένουν τους τυχερούς ταξιδιώτες που θα επιλέξουν να παραθερίσουν στο νησί. Άλλωστε, αυτά τα νερά επέλεξαν ως καταφύγιό τους και οι φώκιες monachus monachus, ένα από τα σπάνια και πλέον απειλούμενα θηλαστικά της Μεσογείου. Η ευαισθησία των ψαράδων και η παρέμβαση της πολιτείας οδήγησε στη δημιουργία του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων, όπου ο επισκέπτης θα ανακαλύψει τον τρόπο διαβίωσης της μεσογειακής φώκιας χωρίς να θέσει σε κίνδυνο το σπουδαίο αυτό θαλάσσιο οικοσύστημα.

Απολαύστε εικόνες αμόλυντης ομορφιάς με μια ημερήσια περιήγηση με πλοιάριο στα ερημονήσια της ευρύτερης περιοχής του θαλάσσιου πάρκου:

• Τα Γιούρα, με την τεράστια σπηλιά του Κύκλωπα, όπου βρέθηκαν ίχνη κατοίκησης ήδη από τη Μεσολιθική Εποχή (9η -7η χιλ. π.Χ.), καθώς και ένα σπάνιο είδος αιγάγρου.
• Την Κυρά-Παναγιά (ή Πελαγονήσι), που ταυτίζεται με την αρχαία Αλόννησο, με το ομώνυμο μοναστήρι του 12ου αι., μετόχι της Μεγίστης Λαύρας, με λιοτρίβι και αλευρόμυλο που διατηρούνται σε άριστη κατάσταση. Το νησί διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου, τον όρμο του Πλανήτη.
• Το Πιπέρι, κέντρο του θαλάσσιου πάρκου, όπου η προσέγγιση κάθε σκάφους απαγορεύεται, καθώς εδώ αναπαράγονται οι φώκιες και θαλασσοπούλια.
• Το Ξηρό ή Περιστέρα με τις υπέροχες αμμουδιές, η Σκάτζουρα με το ονομαστό Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, και η Ψαθούρα, ηφαιστειογενές νησί με ερείπια της  αρχαίας πόλης. Θα αναγνωρίσετε το νησί από το φάρο του, έναν από τους ψηλότερους του Αιγαίου, χτισμένο από Γάλλους το 19ο αι.

Ανακαλύψτε τον πατροπαράδοτο τρόπο ζωής των κατοίκων της Αλοννήσου που παρέμεινε αναλλοίωτος όπως και το φυσικό περιβάλλον από τους πειρασμούς της υπέρμετρης ανάπτυξης. Με κέντρο τη Χώρα αναβιώνουν κάθε χρόνο παραδοσιακά δρώμενα όπως ο αλοννησιώτικος γάμος (το Δεκαπενταύγουστο), ενώ γίνεται αναπαράσταση του αλωνίσματος τον Ιούλιο μήνα (Αλωνάρη). Μη φύγετε από το νησί πριν δοκιμάσετε τις καταπληκτικές τοπικές σπεσιαλιτέ, όπως την περίφημη αλοννησιώτικη τυρόπιτα, κακαβιά, ψητά σύκα με μέλι, καρυδόπιτα. Μην παραλείψετε να πάρετε μαζί σας φεύγοντας φουσκάκια, χαμαλιά και αμυγδαλωτά.

Μύθοι και ιστορία

Η Ίκος, όπως ήταν γνωστή η Αλόννησος κατά την αρχαιότητα, είχε ως πρώτο της οικιστή το Στάφυλο, γιο του Διονύσου και της Αριάδνης, ο οποίος παραπέμπει στη διαρκή σχέση του νησιού με την αμπελουργία, αμφορείς με την επιγραφή ΙΚΙΩΝ εξάγονταν στα πέρατα του κόσμου πιστοποιώντας τη σημαντική παραγωγή κρασιού στο νησί κατά τους αρχαίους χρόνους. Η παράδοση ότι ο τάφος του πατέρα του Αχιλλέα, Πηλέα, βρισκόταν στην Αλόννησο έγινε αιτία να ονομαστεί το νησί Αχιλλειοδρόμια, σε μια σπάνια περίπτωση όπου η φήμη του ένδοξου γιου επικράτησε του πατρικού ονόματος. Το όνομα διατηρήθηκε με πολλές παραφθορές μέχρι τα νεότερα χρόνια (Χιλιοδρόμια, Λιαδρόμια, Διαδρόμια).

Πέρα από το μύθο, η Αλόννησος ήταν ένα από τα πρώτα νησιά του Αιγαίου που κατοικήθηκαν, όπως μαρτυρούν τα ίχνη του νεολιθικού οικισμού στο ακρωτήριο Κοκκινόκαστρο, ενώ στα γειτονικά Γιούρα η ανθρώπινη παρουσία φτάνει ως την 9η χιλιετία π.Χ. (σπήλαιο του Κύκλωπα). Και πώς θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά, όταν ο δίαυλος της Αλοννήσου αποτέλεσε πανάρχαιο θαλάσσιο πέρασμα, από εδώ θα περάσει η Αργώ του Ιάσονα στο δρόμο προς την Κολχίδα, καθώς και τα πλοία των Αχαιών προς την Τροία. Τα πολυάριθμα ναυάγια των κλασικών και βυζαντινών χρόνων που έχουν ανακαλυφθεί επιβεβαιώνουν τη σημαντική αξία του νησιού για τη ναυσιπλοΐα. Μάλιστα, περιηγητές στα νεότερα χρόνια όπως ο Μπουοντελμόντι (1420) αναφέρουν ότι οι κάτοικοί της καθοδηγούσαν πολλές φορές με διάφορα σημάδια τα πλοία στην πορεία τους.