Χωριά του Ολύμπου

Στους πρόποδες του Ολύμπου, 5 χλμ. από τις Πιερικές ακτές, βρίσκεται η ιερή πόλη των Μακεδόνων, το Δίον. Το αρχαίο Δίον αποτέλεσε τον σημαντικότερο τόπο λατρείας του Δία, όπου με θυσίες και αναθήματα τιμούνταν οι Ολύμπιοι θεοί. Στο Δίον γιόρτασε ο Φίλιππος ένδοξες μάχες και ο Αλέξανδρος έκανε θυσίες πριν από τη μεγάλη εκστρατεία στην Περσία.

Το σύγχρονο κεφαλοχώρι συγκεντρώνει το ενδιαφέρον χιλιάδων ταξιδιωτών, καθώς σε μικρή απόσταση βρίσκεται ο φημισμένος αρχαιολογικός χώρος του αρχαίου Δίον. Εδώ, τα ευρήματα των ανασκαφών αποκάλυψαν μια μεγάλης έκτασης οχυρωμένη αρχαία πόλη, ιερούς ναούς, θέατρα, στάδιο και νεκροταφεία, που τεκμηριώνουν την κατοίκηση της περιοχής για περισσότερα από 1.000 χρόνια (από τον 5ο αι. π.Χ. έως τον 5ο αι. μ.Χ.). Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το συγκρότημα των δημόσιων λουτρών. Πρόκειται για τις μεγάλες θέρμες του Δίου, που χτίστηκαν γύρω στα 200 μ.Χ. Μην παραλείψετε μια επίσκεψη στο Aρχαιολογικό Mουσείο, στο υπόγειο του οποίου λειτουργεί πρωτότυπη εκπαιδευτική έκθεση.

Το φαράγγι Ουρλιά, που διαρρέει ο αρχαίος ποταμός Ελικών, δημιουργώντας ένα παραμυθένιο σκηνικό με καταρράκτες και λιμνούλες, αποτελεί θαυμάσια ευκαιρία για περιήγηση στη φύση.

Παρότι χτισμένο στην πλαγιά της ψηλότερης κορυφής του Ολύμπου (Μύτικας, 2.918 μ.) απέχει μόλις λίγα χιλιόμετρα από τις ακτές της Πιερίας, αποτελώντας, έτσι, ιδανικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου. Η γραφική κωμόπολη, από τα σημαντικότερα τουριστικά θέρετρα της περιοχής, είναι η συνηθέστερη αφετηρία για ορειβατικές εξορμήσεις στο «βουνό των θεών». Περιηγηθείτε στον παλιό παραδοσιακό οικισμό με τα στενά δρομάκια και τα σπίτια χαρακτηριστικής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής και στο καταπράσινο οργανωμένο πάρκο «Κατούνια», όπου βρίσκεται το αξιόλογο Ναυτικό και Λαογραφικό Μουσείο. Από τη θέση «Μύλοι», στα όρια της κωμόπολης, ξεκινά η διαδρομή στο φαράγγι του ποταμού Ενιπέα, που μοιάζει να σκίζει στα δυο τον ορεινό όγκο.

Ιδιαίτερες συγκινήσεις θα σάς προσφέρει ο Εθνικός Δρυμός Ολύμπου, με θαυμάσια πεζοπορικά μονοπάτια σε τοπία απαράμιλλης ομορφιάς. Είναι ο πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδας (κηρύχθηκε το 1938) και περιλαμβάνει 45.000 στρ. με βελανιδιές, μαυρόπευκα, οξιές, ρόμπολα, αλπική βλάστηση και 1.700 είδη φυτών (τα 23 ενδημικά). Από το 1981, ο Όλυμπος έχει κηρυχθεί από την UNESCO διατηρητέο τμήμα της παγκόσμιας βιόσφαιρας. Στο βουνό υπάρχουν τα καταφύγια «Δ. Μπουντόλας» (υψόμ. 930 μ.), «Σπ. Αγαπητός» (υψόμ. 2.100 μ.), «Χρ. Κάκαλος» (υψόμ. 2.650 μ.) και «Γ. Αποστολίδης» (υψόμ. 2.760 μ.). Οι ορειβατικές διαδρομές στο βουνό είναι πολλές, με πιο δημοφιλή αυτήν που οδηγεί από το Λιτόχωρο στα Πριόνια, μέσω του φαραγγιού του Ενιπέα (ορειβατικό μονοπάτι Ε4). Αν θέλετε να συνεχίσετε, λίγα χιλιόμετρα πριν από τα Πριόνια (στη θέση «Γκορτσιά»), ξεκινά η διαδρομή για το Οροπέδιο των Μουσών (υψόμ. 2.600 μ.) και από εκεί για τις ψηλότερες κορυφές του βουνού.

Ο ορεινός παραδοσιακός μακεδονίτικος οικισμός, παρότι ερημωμένος καθώς οι κάτοικοί του έχουν πλέον εγκατασταθεί στο παραλιακό χωριό Σκοτίνα, η Άνω Σκοτίνα εντυπωσιάζει με το ανέγγιχτο φυσικό περιβάλλον από έλατα και οξιές. Τα λιγοστά πετρόχτιστα σπίτια του 17ου-18ου αι., η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου (14ου αι.), με το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο και η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (1862), στην κεντρική πλατεία του χωριού, ξυπνούν μνήμες μιας άλλης εποχής. Η τοποθεσία προσφέρεται ως ορμητήριο για πεζοπορία ή διαδρομές με ποδήλατα βουνού και οχήματα 4Χ4.

Με ιστορία που αρχίζει τον 14ο αι., ομοιόμορφη τοπική αρχιτεκτονική, μαγαζιά ειδών λαϊκής τέχνης, παραδοσιακούς ξενώνες και πολλά γραφικά καφέ και ταβερνάκια, ο φημισμένος οικισμός είναι ο πιο πολυσύχναστος της περιοχής και … δικαίως! Αφήστε το αυτοκίνητό σας στην εξωτερική περίμετρο και κατηφορίστε τα στενά του καλντερίμια μέχρι την πλακόστρωτη πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια, όπου δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα. Απολαύστε την πανοραμική καθηλωτική θέα που φτάνει μέχρι τις χιονοσκέπαστες κορυφές του Ολύμπου και αφεθείτε στη… χρονομηχανή του!

Πάνω από τον οικισμό, στον Προφήτη Ηλία, βρίσκεται η αφετηρία για πτήσεις με αλεξίπτωτο πλαγιάς που καταλήγουν στην παραλία του Νέου Παντελεήμονα. Η ίδια περιοχή ενδείκνυται για πεζοπορία, ορειβατικές διαδρομές και ποδήλατο βουνού.

Ανηφορίζοντας από τον κόμβο του Πλαταμώνα, μέσα από καταπράσινη διαδρομή, συναντούμε τον πετρόχτιστο οικισμό με τα λιγοστά σπίτια του 17ου-18ου αι. Ο αρωματισμένος βουνίσιος αέρας και τα τρεχούμενα νερά δημιουργούν μοναδική ατμόσφαιρα. Όλα τα στενά δρομάκια οδηγούν στην πλακόστρωτη πλατεία με τον πελώριο πλάτανο και τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Το χωριό προσφέρεται για αναζωογονητικές πεζοπορίες. Ξεχωρίζει αυτή με κατεύθυνση τα εξωκλήσια των Αγίων Αποστόλων και της Ζωοδόχου Πηγής καθώς και η διαδρομή Παλαιοί Πόροι – Παλαιός Παντελεήμονας.