Εντυπωσιακοί μηχανισμοί της Αρχαιότητας

Mοναδικά εκθέματα στα Ελληνικά Μουσεία

Η Ελλάδα διαθέτει περισσότερα από 100 αρχαιολογικά μουσεία, αριθμός ενδεικτικός του αρχαιολογικού πλούτου της χώρας. Αποτελεί έναν απέραντο εκθεσιακό χώρο μέσα στον οποίο συμπλέκονται οι αιώνες, οι επιρροές και η καθημερινή ζωή. Εκτός από τα μεγάλα εθνικά μουσεία, έχετε την ευκαιρία να χαρείτε τους αρχαιοελληνικούς θησαυρούς σχεδόν σε κάθε γωνιά της, όπου θα γίνετε μάρτυρες της συνέχειας του πολιτισμού μέσα από τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης αλλά και των τεχνολογικών επιτευγμάτων μέσα από πολύπλοκους μηχανισμούς που αποτελούν τους προγόνους μηχανισμών που χρησιμοποιούμε σήμερα.
Έλατε να γνωρίσουμε μερικούς από τους πιο ξεχωριστούς για να προετοιμαστείτε κατάλληλα για την επόμενη σας επίσκεψη στα μουσεία της Ελλάδας.

Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Γνωρίζετε ότι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα μπορείτε να δείτε τον “αρχαιότερο υπολογιστή”; Πρόκειται για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, μια συσκευή αστρονομικών υπολογισμών φτιαγμένη από χαλκό, που προβληματίζει και συναρπάζει τους ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ανακαλύφθηκε το 1900, σε βάθος 60 μέτρων από Συμιακούς σφουγγαράδες σ' ένα ναυάγιο κοντά στα Αντικύθηρα, μαζί με αγάλματα και πλήθος άλλων αντικειμένων, που μεταφέρονταν από τη Ρόδο στη Ρώμη επί εποχής Ιούλιου Καίσαρα στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ.

Η πιο αποδεκτή θεωρία σχετικά με τη λειτουργία του, υποστηρίζει ότι ήταν ένας φορητός αναλογικός υπολογιστής, σχεδιασμένος να υπολογίζει τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, να προβλέπει τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης και να τηρεί ένα πολυετές ημερολόγιο μεγάλης ακρίβειας.

Ύδραυλις από το Δίον

Γνωρίζετε ότι η Ύδραυλις είναι το πρώτο πληκτροφόρο μουσικό όργανο της αρχαιότητας και πρόγονος του εκκλκησιαστικού οργάνου των νεώτερων χρόνων; Η ύδραυλις που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Δίου χρονολογείται στον 1ο αι. π.Χ., ανακαλύφθηκε σε ανασκαφές το 1992. Αποτελεί εφεύρεση του 3ου αι. π.Χ. από τον μηχανικό Κτησίβιο από την Αλεξάνδρεια.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα του οργάνου ήταν το υδραυλικό σύστημα πάνω στο οποίο βασιζόταν για να λειτουργήσει, καθώς αυτό ήταν υπεύθυνο για την παραγωγή, κίνηση και ρύθμιση της πίεσης του αέρα, ο οποίος διοχετευόταν στους αυλούς διαμέσου μιας σειράς μοχλών. Η λειτουργία του οργάνου φαίνεται πως απαιτούσε δυο άτομα, ό ένας πατούσε τα πλήκτρα ενώ ο άλλος πίεζε τον αέρα με το νερό!

Η ύσπληγξ από τη Νεμέα

Και περνώντας από τις επιστήμες και την μουσική στον αθλητισμό μεταφερόμαστε στην μυθική Νεμέα με τον περίφημο Ναό του Δία και το Στάδιο, όπου κάθε δυο χρόνια πραγματοποιείτο μια από τις τέσσερις πανελλήνιές γιορτές της Αρχαιότητας, τα Νέμεα. Εδώ οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως λίθινες βάσεις στις οποίες εφάρμοζε η ύσπληγξ (νεοελληνικά, ύσπληγγα), ένα σύστημα φραγμού που εξασφάλιζε την ταυτόχρονη εκκίνηση των αθλητών των αγώνων δρόμου.

Η ύσπληγξ αποτελείτο από δύο οριζόντια σχοινιά, τεντωμένα μπροστά από τους δρομείς στο ύψος των γονάτων και του στήθους, όπως διακρίνουμε σε παράσταση παναθηναϊκού αμφορέα από την Αθήνα. Τα σχοινιά συγκρατούνταν στα άκρα από κατακόρυφους ξύλινους πασάλους, τους αγκώνες, και όλος ο μηχανισμός ήταν τοποθετημένος πάνω στις λίθινες βάσεις. Η λειτουργία του γινόταν από τον αφέτη που στεκόταν πίσω από τους δρομείς, κρατώντας τα δύο σχοινιά χειρισμού. Με μια απότομη κίνηση ελευθέρωνε τους αγκώνες, οι οποίοι έπεφταν απότομα στο έδαφος συμπαρασύροντας όλο το σύστημα φραγμού και επιτρέποντας την εκκίνηση στους δρομείς.