Πάσχα στη Σύρο

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η Σύρος αποκαλείται δίκαια ως η «αρχόντισσα των Κυκλάδων». Ένας από αυτούς είναι αναμφισβήτητα η αληθινά ξεχωριστή και κατανυκτική εμπειρία που προσφέρει κατά τη διάρκεια των ημερών του Πάσχα: είναι μια από τις ελάχιστες γωνιές στον κόσμο, όπου οι δύο χριστιανικές κοινότητες, των Καθολικών -η πολυπληθέστερη στην Ελλάδα- και των Ορθοδόξων, μοιράζονται την κατάνυξη των ημερών από κοινού, επισφραγίζοντας έτσι κάθε χρόνο τη μακραίωνη αρμονική συμβίωσή τους.

Συνύπαρξη ορθόδοξων και καθολικών εθίμων

Τη Μεγάλη Παρασκευή όλοι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες του νησιού -όπως και σε ολόκληρη τη χώρα- βρίσκονται στους δρόμους, ακολουθώντας τους Επιταφίους. Το ιδιαίτερο στοιχείο στη Σύρο είναι η συνύπαρξη των Επιταφίων από όλες τις Εκκλησίες της Ερμούπολης -καθολικές ή Ορθόδοξες. Από το ναό του Σαν Τζώρτζη (Αϊ-Γιώργη) στην Άνω Σύρο (ή Άνω Σύρα) κι από την Ευαγγελίστρια στην Ερμούπολη πορεύονται οι Επιτάφιοι των Καθολικών, ενώ από τους ναούς Άγιος Νικόλαος, Κοίμηση της Θεοτόκου και Μεταμόρφωση του Σωτήρος ξεκινούν οι Επιτάφιοι των Ορθοδόξων. Την περιφορά των καθολικών Επιταφίων συνοδεύουν, αντί για εξαπτέρυγα, χιτώνες, σφουγγάρια και ζάρια κρεμασμένα σε κοντάρια, που συμβολίζουν τα Θεία Πάθη.
Οι Επιτάφιοι συναντιούνται στη μεγαλοπρεπή πλατεία Μιαούλη, την κεντρική της πόλης, όπου μπροστά στο Δημαρχείο ψάλλονται τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής από τη χορωδία της ορθόδοξης ενορίας του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για μαγευτική, βαθιά κατανυκτική εμπειρία, σε κλίμα συγκινητικής αρμονίας, που δύσκολα συναντά κανείς αλλού!
Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου -κατά την πρώτη Ανάσταση και μετά το «Χριστός Ανέστη»- το έθιμο στη Σύρο επιβάλλει το εκκωφαντικό κτύπημα από τους πιστούς των στασιδιών στις εκκλησίες της Σύρου.

Ο επισκέπτης, όμως, θα εντυπωσιαστεί ακόμη περισσότερο το βράδυ της Ανάστασης, αν παρακολουθήσει τη λειτουργία στο καθολικό μοναστήρι του Αϊ-Γιώργη (Σαν Τζώρτζη) στην Ανω Σύρο ή στην κορυφή του λόφου Δήλι, όπου βρίσκεται η ορθόδοξη εκκλησία της Αναστάσεως. Εκεί, θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει πανδαισία πυροτεχνημάτων, τα οποία εκτοξεύονται και από τους δύο λόφους που δεσπόζουν πάνω από την Ερμούπολη. Και αν είναι τυχερός και η ατμόσφαιρα είναι διαυγής, θα βιώσει το τελετουργικό της Ανάστασης στο Αιγαίο, αφού στο σύθαμπο του ορίζοντα θα διακρίνει τα βεγγαλικά από τα άλλα κοντινά νησιά, την Τήνο, τη Μύκονο, την Πάρο, τη Νάξο.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι Καθολικοί, μετά το «Χριστός Ανέστη», περιφέρουν το στολισμένο με λουλούδια άγαλμα του Χριστού, αφού στις εκκλησίες των Καθολικών δεν υπάρχουν εικόνες, παρά μόνο γλυπτές αναπαραστάσεις των αγίων και αναγεννησιακού τύπου τοιχογραφίες.