ΠΑΡΟΣ
Η Εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής συνιστά ένα από τα παλαιότερα μνημεία βυζαντινής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το παλαιό κτίσμα των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης καταστράφηκε και ανασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό σύμφωνα με τον ρυθμό αρχιτεκτονικής της εποχής του. Μέσα στους αιώνες, ο ναός υπέστη εκτεταμένες ζημιές, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της επιβλητικής του μορφής. Στα 1959, ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνδος εγκαινίασε τις εργασίες αποκατάστασης του ναού προκειμένου να τον επαναφέρει στην Ιουστινιάνεια μορφή του, ένα μεγαλειώδες έργο που περατώθηκε στα 1966.
Στο εσωτερικό του ναού και στα παρεκκλήσια συναντάμε πλήθος φορητών εικόνων. Από αυτές, η εικόνα της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, η κυρίως λατρευτική εικόνα με περίτεχνη αργυρή επένδυση, η εικόνα του Παντοκράτορα και η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου κοσμούν το εικονοστάσιο του ναού. Και οι τρεις, έργα του 17ου αι., είναι δωρεά του Παριανού ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη και της οικογένειάς του.
Στην εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται με δοξολογίες σε ατμόσφαιρα βαθιάς θρησκευτικής συγκίνησης, ενώ το απόγευμα της 15ης Αυγούστου στους δρόμους της Παροικίας οι επισκέπτες συμμετέχουν στην περιφορά της ιερής εικόνας και του επιταφίου, γεμίζοντας τους δρόμους της πόλης με αγνό θρησκευτικό συναίσθημα.
Οι εορταστικές εκδηλώσεις κορυφώνονται το βράδυ, όταν θεαματικά πυροτεχνήματα φωτίζουν τον ουρανό και Παριανοί από τις μικρές τους ψαρόβαρκες χρωματίζουν κόκκινο τον αέρα με τον καπνό από τις φωτοβολίδες που κρατούν στα χέρια τους. Την ευφορία του πανηγυρισμού συμπληρώνουν οι ήχοι από τις κόρνες των πλοίων, ενώ χορευτές ντυμένοι με πολύχρωμες παραδοσιακές φορεσιές στροβιλίζονται στους ρυθμούς της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής.
Παναγία η Εκατονταπυλιανή
Για περισσότερα από 1500 χρόνια, το νησί της Πάρου γιορτάζει την Κοίμηση της Θεοτόκου. Στον ιερό ναό της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής ή Καταπολιανής τελούνται θρησκευτικές τελετές πλαισιωμένες από εορταστικές εκδηλώσεις που προσελκύουν Έλληνες και τουρίστες από όλο τον κόσμο.
Ο ναός βρίσκεται στο βορειανατολικό μέρος της πρωτεύουσας του νησιού, Παροικία, σε μικρή απόσταση από το λιμάνι της. Οι παραδόσεις που αφορούν την ίδρυση, το όνομα και τον αρχιτέκτονα της Εκατονταπυλιανής ποικίλουν. Ωστόσο, μια έρευνα που διεξήχθη τον 20ό αιώνα κατέδειξε ως δικαιωματικούς κατόχους του ναού τον Άγιο Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Αγία Ελένη.Η Εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής συνιστά ένα από τα παλαιότερα μνημεία βυζαντινής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το παλαιό κτίσμα των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης καταστράφηκε και ανασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό σύμφωνα με τον ρυθμό αρχιτεκτονικής της εποχής του. Μέσα στους αιώνες, ο ναός υπέστη εκτεταμένες ζημιές, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της επιβλητικής του μορφής. Στα 1959, ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνδος εγκαινίασε τις εργασίες αποκατάστασης του ναού προκειμένου να τον επαναφέρει στην Ιουστινιάνεια μορφή του, ένα μεγαλειώδες έργο που περατώθηκε στα 1966.
Στο εσωτερικό του ναού και στα παρεκκλήσια συναντάμε πλήθος φορητών εικόνων. Από αυτές, η εικόνα της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, η κυρίως λατρευτική εικόνα με περίτεχνη αργυρή επένδυση, η εικόνα του Παντοκράτορα και η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου κοσμούν το εικονοστάσιο του ναού. Και οι τρεις, έργα του 17ου αι., είναι δωρεά του Παριανού ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη και της οικογένειάς του.
Στην εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται με δοξολογίες σε ατμόσφαιρα βαθιάς θρησκευτικής συγκίνησης, ενώ το απόγευμα της 15ης Αυγούστου στους δρόμους της Παροικίας οι επισκέπτες συμμετέχουν στην περιφορά της ιερής εικόνας και του επιταφίου, γεμίζοντας τους δρόμους της πόλης με αγνό θρησκευτικό συναίσθημα.
Οι εορταστικές εκδηλώσεις κορυφώνονται το βράδυ, όταν θεαματικά πυροτεχνήματα φωτίζουν τον ουρανό και Παριανοί από τις μικρές τους ψαρόβαρκες χρωματίζουν κόκκινο τον αέρα με τον καπνό από τις φωτοβολίδες που κρατούν στα χέρια τους. Την ευφορία του πανηγυρισμού συμπληρώνουν οι ήχοι από τις κόρνες των πλοίων, ενώ χορευτές ντυμένοι με πολύχρωμες παραδοσιακές φορεσιές στροβιλίζονται στους ρυθμούς της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής.
