ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ
Το ψωμί
Η Φολέγανδρος έχει μια ξεχωριστή παράδοση στην αρτοποιία με τις νοικοκυρές στο παρελθόν να ζυμώνουν και να ψήνουν το ψωμί, για το καθημερινό τραπέζι, μία φορά την εβδομάδα σε ξυλόφουρνους με φρύγανα. Πλέον στο μικρό νησί θα βρείτε σε λειτουργία δύο φούρνους με φρέσκο ψωμί φτιαγμένο με μεράκι από λευκό ή ολικής άλεσης αλεύρι. Ξεχωρίζει το φουσκωτό, ένα είδος τοπικού αρτοποιήματος που μοιάζει αρκετά με τη λαγάνα. Αλλά και οι νόστιμοι παύλοι, ένα είδος γλυκιάς, τραγανής μικρής φραντζόλας γεμιστής με κολοκύθα. Ενα διαφορετικό είδος αρτοποιήματος που είθισται να μοιράζεται κάθε Σάββατο του Λαζάρου είναι τα λαζαράκια. Πρόκειται για μικρά ψωμάκια γεμιστά με σταφίδες ζυμωμένα σε σχήμα μικρού ανθρωπάκου, τα οποία θα τα βρείτε διαθέσιμα ολόκληρο τον χρόνο στο νησί.
Οι πίτες
Γλυκές ή αλμυρές, οι πίτες της Φολεγάνδρου έχουν τη δική τους ιστορία και κάποιες παραδοσιακές συνταγές που τις κάνουν πραγματικά μοναδικές. Η πιο γνωστή απ’ όλες ονομάζεται σουρωτένια. Ενας δυνατός συνδυασμός τυρόπιτας και καρυδόπιτας κλεισμένος μέσα σε δύο παχιά φύλλα, με τη γέμισή της να αποτελείται από τυρί Σουρωτό και κρεμμύδια. Μια πιο γλυκιά πίτα είναι η κολοκυθένια, που περιλαμβάνει κίτρινη κολοκύθα, ρύζι, σταφίδες, ζάχαρη και μπόλικη κανέλα. Από την άλλη, η χορτένια είναι μια πίτα γεμιστή με ντόπια άγρια χόρτα, ενώ η μανουρόπιτα είναι φτιαγμένη με μυζήθρα και μανούρι.
Τα τοπικά τυριά
Σουρωτό, Μανούρι, Μυζήθρα, Μελίχλωρο, Σκληρό. Τα τοπικά τυριά της Φολεγάνδρου ξεχωριστά και φημισμένα. Το Σουρωτό, ένα λευκό, μαλακό και ελαφρά αλατισμένο τυρί παρασκευάζεται από κατσικίσιο και πρόβειο γάλα, συνήθως κατά τους πιο ζεστούς μήνες του χρόνου. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα το γευτείτε καθώς είναι το τυρί με το οποίο φτιάχνεται η γνωστή φολεγανδρίτικη τυρόπιτα, η καλασούνα. Από την άλλη, το Μανούρι, γνωστό στους περισσότερους ως γεύση χάρη στα εξαιρετικά προϊόντα της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, στη Φολέγανδρο διατηρεί έναν διαφορετικό χαρακτήρα. Επίσης παρασκευασμένο από κατσικίσιο και πρόβειο γάλα, χρειάζεται περίπου 24 ώρες προκειμένου να είναι έτοιμο για κατανάλωση.
Στο νησί το συνδυάζουν συχνά σε πίτες, παρέα με τη συγγενική Μυζήθρα, που είναι επίσης εξαιρετική. Από το Μανούρι όμως, προκύπτουν ακόμα δύο φολεγανδρίτικα τυριά που αξίζει να δοκιμάσετε: το Μελίχλωρο και το Σκληρό. Το μεν πρώτο παρασκευάζεται από αλατισμένη Μανούρα (όπως αποκαλούν στο νησί το Μανούρι), στεγνώνεται πάνω σε καλαμωτές και αφού αποκτήσει ημίσκληρη υφή, περίπου μετά από δύο μήνες, είναι έτοιμο για κατανάλωση. Οσο για το Σκληρό, πρόκειται για ένα συμπαγές και αρκετά πικάντικο τυρί που έχει παραμείνει τρεις ολόκληρους μήνες στον αέρα για να στεγνώσει. Στο νησί θα το δοκιμάσετε πάνω στα παραδοσιακά ματσάτα.
Παραδοσιακά προϊόντα της Φολεγάνδρου
Ανάμεσα στη Σαντορίνη και τη Μήλο, η Φολέγανδρος είχε στην αρχαιότητα το όνομα «Σιδηράν» εξαιτίας των μεγάλων ορεινών τμημάτων της, της βραχώδους γεωλογίας αλλά και των απότομων ακτών της. Με μια Χώρα που μοιάζει να κρέμεται, κυριολεκτικά, στον γκρεμό, η Φολέγανδρος είναι το νησί των δυνατών ανέμων και της βαθιάς παράδοσης που παραμένει ζωντανή απ’ άκρη σ’ άκρη και την οποία θα συναντήσετε ολοζώντανη στην τοπική γαστρονομία.Το ψωμί
Η Φολέγανδρος έχει μια ξεχωριστή παράδοση στην αρτοποιία με τις νοικοκυρές στο παρελθόν να ζυμώνουν και να ψήνουν το ψωμί, για το καθημερινό τραπέζι, μία φορά την εβδομάδα σε ξυλόφουρνους με φρύγανα. Πλέον στο μικρό νησί θα βρείτε σε λειτουργία δύο φούρνους με φρέσκο ψωμί φτιαγμένο με μεράκι από λευκό ή ολικής άλεσης αλεύρι. Ξεχωρίζει το φουσκωτό, ένα είδος τοπικού αρτοποιήματος που μοιάζει αρκετά με τη λαγάνα. Αλλά και οι νόστιμοι παύλοι, ένα είδος γλυκιάς, τραγανής μικρής φραντζόλας γεμιστής με κολοκύθα. Ενα διαφορετικό είδος αρτοποιήματος που είθισται να μοιράζεται κάθε Σάββατο του Λαζάρου είναι τα λαζαράκια. Πρόκειται για μικρά ψωμάκια γεμιστά με σταφίδες ζυμωμένα σε σχήμα μικρού ανθρωπάκου, τα οποία θα τα βρείτε διαθέσιμα ολόκληρο τον χρόνο στο νησί.
Οι πίτες
Γλυκές ή αλμυρές, οι πίτες της Φολεγάνδρου έχουν τη δική τους ιστορία και κάποιες παραδοσιακές συνταγές που τις κάνουν πραγματικά μοναδικές. Η πιο γνωστή απ’ όλες ονομάζεται σουρωτένια. Ενας δυνατός συνδυασμός τυρόπιτας και καρυδόπιτας κλεισμένος μέσα σε δύο παχιά φύλλα, με τη γέμισή της να αποτελείται από τυρί Σουρωτό και κρεμμύδια. Μια πιο γλυκιά πίτα είναι η κολοκυθένια, που περιλαμβάνει κίτρινη κολοκύθα, ρύζι, σταφίδες, ζάχαρη και μπόλικη κανέλα. Από την άλλη, η χορτένια είναι μια πίτα γεμιστή με ντόπια άγρια χόρτα, ενώ η μανουρόπιτα είναι φτιαγμένη με μυζήθρα και μανούρι.
Τα τοπικά τυριά
Σουρωτό, Μανούρι, Μυζήθρα, Μελίχλωρο, Σκληρό. Τα τοπικά τυριά της Φολεγάνδρου ξεχωριστά και φημισμένα. Το Σουρωτό, ένα λευκό, μαλακό και ελαφρά αλατισμένο τυρί παρασκευάζεται από κατσικίσιο και πρόβειο γάλα, συνήθως κατά τους πιο ζεστούς μήνες του χρόνου. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα το γευτείτε καθώς είναι το τυρί με το οποίο φτιάχνεται η γνωστή φολεγανδρίτικη τυρόπιτα, η καλασούνα. Από την άλλη, το Μανούρι, γνωστό στους περισσότερους ως γεύση χάρη στα εξαιρετικά προϊόντα της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, στη Φολέγανδρο διατηρεί έναν διαφορετικό χαρακτήρα. Επίσης παρασκευασμένο από κατσικίσιο και πρόβειο γάλα, χρειάζεται περίπου 24 ώρες προκειμένου να είναι έτοιμο για κατανάλωση.
Στο νησί το συνδυάζουν συχνά σε πίτες, παρέα με τη συγγενική Μυζήθρα, που είναι επίσης εξαιρετική. Από το Μανούρι όμως, προκύπτουν ακόμα δύο φολεγανδρίτικα τυριά που αξίζει να δοκιμάσετε: το Μελίχλωρο και το Σκληρό. Το μεν πρώτο παρασκευάζεται από αλατισμένη Μανούρα (όπως αποκαλούν στο νησί το Μανούρι), στεγνώνεται πάνω σε καλαμωτές και αφού αποκτήσει ημίσκληρη υφή, περίπου μετά από δύο μήνες, είναι έτοιμο για κατανάλωση. Οσο για το Σκληρό, πρόκειται για ένα συμπαγές και αρκετά πικάντικο τυρί που έχει παραμείνει τρεις ολόκληρους μήνες στον αέρα για να στεγνώσει. Στο νησί θα το δοκιμάσετε πάνω στα παραδοσιακά ματσάτα.
