ΥΔΡΑ

Το Ιστορικό Αρχείο του Μουσείου Ύδρας

Μέγα το της θαλάττης κράτος

Η Ύδρα είναι ένα βραχονήσι του Αργοσαρωνικού, αλλά την ύπαρξή του την ήξερε καλά και το Αγγλικό Ναυαρχείο και οι αμιράλιοι του Ναπολέοντα και ο Καπουδάν Πασάς. Είτε το πανί κουμαντάριζαν είτε τον ατμό, οι Αρβανίτες καπεταναίοι χάραξαν αυλάκια που δεν θα σβήσουν ποτέ.

Για να σωθεί η υλική μνήμη όλων αυτών των αγώνων τους, αλλά και του πολιτισμού και της αρχοντιάς τους, χρειάστηκε να λειτουργήσει η παράδοση του ελληνικού ευεργετισμού. Ο γιατρός και δήμαρχος του νησιού Αντώνιος Λιγνός ταξινόμησε και επεξεργάστηκε το Αρχείο της Ύδρας και ο Υδραίος εφοπλιστής και ευεργέτης Γκίκας Κουλούρας έκτισε και πρόσφερε το αρχικό κτίριο του Αρχείου-Μουσείου. Από το 1996, όταν εγκαινιάστηκε επίσημα το νεότερο κτίριο, το Μουσείο δέχεται καθημερινά επισκέπτες και ερευνητές, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να ξεναγηθούν στους αληθινά εντυπωσιακούς χώρους του.

Τα εκθέματα του μουσείου απλώνονται σε δύο ορόφους συνθέτοντας ένα πανόραμα της συμβολής των Υδραίων στη νεότερη ελληνική ιστορία: ακρόπρωρα, σημαίες, πυροβόλα και αγχέμαχα όπλα, στολές, κειμήλια από την Επανάσταση, από τους Βαλκανικούς και τους Παγκοσμίους Πολέμους, μεγάλη συλλογή προσωπογραφιών και υδατογραφιών, η Χάρτα του Ρήγα, ξεχωριστό τμήμα με ενθυμήματα του ριψοκίνδυνου ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη που σφράγισε με το γενναίο του φρόνημα τη ναυτική και πολιτική ιστορία του 20ού αιώνα, και, «απάντων τιμιώτερον», η ασημένια λήκυθος με την ταριχευμένη καρδιά του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη.

Το αρχειακό τμήμα του μουσείου αξιοποιεί και παρέχει στους ερευνητές πρόσβαση σε υλικό από πολλές και ποικίλες πηγές. Το αρχείο της Κοινότητας Ύδρας, άλλα κρατικά αρχεία, ιδιωτικά συλλογικά και προσωπικά αρχεία, προσφέρουν έναν θησαυρό τεκμηρίων που αφορούν την υδραίικη και γενικότερα την ελληνική ιστορία, με χρονολογική έκταση από τον 18ο μέχρι τον 20ό αιώνα. Οι μαρτυρίες των πηγών πλαισιώνονται και από την πλούσια Βιβλιοθήκη του μουσείου, που κατέχει πολλά παλαίτυπα και σπάνια βιβλία, και ενημερώνεται συνεχώς, κυρίως στους τομείς ιστορικού και αρχειονομικού ενδιαφέροντος.

Εκδόσεις, εκθέσεις, συνέδρια, διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων, συναυλίες και θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, ενταγμένες στην κορυφαία διοργάνωση τα με τίτλο “Πολιτιστικό Καλοκαίρι Ύδρας” στοιχειοθετούν τη διαρκή παρουσία του Αρχείου-Μουσείου στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας. Η ξεχωριστή ευαισθησία των ανθρώπων του ΙΑΜΥ απέναντι στην παράδοση της ελληνικής ναυτοσύνης εκδηλώνεται με τη μέριμνα για τη διάσωση παραδοσιακών σκαριών με κύρια αναφορά το παραδοσιακό «πέραμα» ΕΛΕΝΗ Π., οι πολύχρονες προσπάθειες για τη διάσωση του οποίου στοχεύουν στη δημιουργία του πρώτου δημόσιου χαρακτήρα πλωτού ναυτικού μουσείου.