Η Σάμος είναι ένας τόπος με οργιώδη βλάστηση και καταπράσινες διαδρομές. Είτε βρεθείτε στους επιβλητικούς ορεινούς της όγκους, όπως ο Κέρκης και η Άμπελος είτε στις σπηλιές, τα φαράγγια και τις ρεματιές, το παρθένο φυσικό περιβάλλον του νησιού θα σας εντυπωσιάσει. Περπατήστε στο βουνό Κέρκης, από τα Βοτσαλάκια του Μαραθόκαμπου μέχρι την κορυφή του, τη Βίγλα, στα 1400 μέτρα. Περιπλανηθείτε στους οικισμούς, μέσα από παλιά λιθόστρωτα, για να δείτε από κοντά το Γενοβέζικο Κάστρο και τον Πύργο του Σαρακίνη, ένα μεγαλόπρεπο οικοδόμημα του 16ου αιώνα, αληθινό φρούριο της εποχής.
Επισκεφθείτε τα μοναστήρια της Ζωοδόχου Πηγής ή Αηλιώτισσα, της Αγίας Ζώνης με τη σπουδαία βιβλιοθήκη και του Τιμίου Σταυρού με τον εντυπωσιακό θρόνο. Ανεβείτε στην Παναγιά τη Σαραντασκαλιώτισσα, χτισμένη στην είσοδο της λεγόμενης σπηλιάς του Πυθαγόρα.
Παρατηρείστε την άγρια ορνιθοπανίδα, στήνοντας καρτέρι κοντά στον βιότοπο της Αλυκής ή της λίμνης Γλυφάδας και φωτογραφήστε τους ερωδιούς, τους αργυροπελεκάνους και τα ροζ φλαμίνγκο που ξαποσταίνουν εκεί, προτού συνεχίσουν το μεταναστευτικό τους ταξίδι. Επισκεφθείτε τους καταρράκτες του Καρλοβασίου. Ο μεγαλύτερος από τους δύο έχει 5μ. ύψος και για να τον απολαύσετε σε όλο του το μεγαλείο πρέπει να ανεβείτε τα 60 ξύλινα σκαλοπάτια μέχρι το ξέφωτο με την πανοραμική θέα, η οποία θα σας ανταμείψει.
Κάντε μια στάση στον Αρχαιολογικό Χώρο του Πυθαγόρειου όπου βρίσκεται σε αυτόν αυτό που πολλοί αποκαλούν το όγδοο θαύμα της αρχαιότητας: Το Ευπαλίνειο Όρυγμα, το θαυμαστό έργο του μηχανικού Eυπαλίνου (6ος αι. π.Χ.), το οποίο εξυπηρετούσε την ύδρευση της αρχαίας πόλης μέσω σήραγγας 1.036μ.
Η παράδοση λέει, πως στη Σάμο γεννήθηκε και μεγάλωσε η θεά Ήρα και για το λόγο αυτό, το Ιερό της στο Ηραίο είναι το μεγαλύτερο του αρχαίου κόσμου. Ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του νησιού περιλαμβάνει τον τεράστιο (μήκους 109 μ., πλάτους 55 μ. και ύψους 25 μ.), ιωνικού ρυθμού, ναό της Ήρας (κοινώς γνωστός με το όνομα Κολώνα, εξαιτίας του μοναδικού κίονα που διατηρείται όρθιος στις μέρες μας), τον μεγάλο βωμό και την ιερά οδό (τον δρόμο που οδηγούσε από την πόλη, το σημερινό Πυθαγόρειο, στο ιερό). Το Πυθαγόρειο και το Ηραίο συγκαταλέγονται από το 1992 στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σάμου φυλάσσονται, μεταξύ άλλων, ευρήματα από το Ηραίο, καθώς και ο υπερμεγέθης Κούρος του Λευκία (ύψους 5 μ.), του 580 π.Χ.
Η αδρή φυσιογνωμία της Σάμου δεν εξαντλείται στα σπουδαία μνημεία και τις ιστορικές αφηγήσεις. Ούτε στα βουνά και τις πεζοπορικές διαδρομές. Είναι κοσμική, αν μείνετε στο Βαθύ, το Κοκκάρι ή το Πυθαγόρειο. Είναι μοναχική, αν προτιμήσετε τον Μαραθόκαμπο, την Κέρβελη ή τη Μυκάλη. Είναι ξενύχτισσα και της αρέσει το ξεφάντωμα, αλλά και γαλήνια, ιδανική για ηρεμία, περισυλλογή και ξεκούραση.
Το Βαθύ είναι η πρωτεύουσα ενώ λιμάνι του νησιού είναι η Σάμος, που αποτελούν ενιαίο οικιστικό σύνολο. Χτισμένη αμφιθεατρικά στο βάθος του ομώνυμου κόλπου, στο ΒΑ τμήμα του νησιού, η πρωτεύουσα διατηρεί ακέραιο τον παραδοσιακό της χαρακτήρα, με πολλά νεοκλασικά κτήρια και μικρά γραφικά σπιτάκια με κεραμοσκεπές. Περπατήστε την πόλη και γνωρίστε την πλατεία Πυθαγόρα ή Λιονταριού, κοντά στην παραλία. Ονομάζεται λόγω του τεράστιου μαρμάρινου λιονταριού που δεσπόζει στο κέντρο της.
Κάντε μια βόλτα για να δείτε αξιόλογα κτήρια και μνημεία της πόλης όπως το Βουλευτήριο, το Δικαστικό Μέγαρο, το μνημείο Πεσόντων. Αξίζει μια στάση στον δημοτικό κήπο και την Πινακοθήκη, που στεγάζεται στο θαυμάσιο, νεοκλασικό Δημαρχείο της πόλης. Εδώ θα δείτε κειμήλια της ιστορίας του νησιού από το 1821 έως τα νεότερα χρόνια, το «Σύνταγμα της Σάμου» καθώς και προσωπογραφίες αγωνιστών και ηγεμόνων. Στο Εκκλησιαστικό Βυζαντινό Μουσείο, που στεγάζεται στο μητροπολιτικό μέγαρο θα έχετε την ευκαιρία να δείτε συλλογή έργων αργυροχρυσοχοΐας και χρυσοκεντητικής, εικόνες και χειρόγραφα σε μεμβράνες. Ανεβείτε στο Άνω Βαθύ, μια πανέμορφη συνοικία για να επισκεφθείτε το εκκλησάκι του Αϊ-Γιαννάκη, έξοχο δείγμα μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής ενώ αν αγαπάτε το κρασί, στη θέση Μαλαγάρι μπορείτε να επισκεφθείτε το Μουσείο Σαμιακού Οίνου.