Φημισμένα αιγαιοπελαγίτικα χωριά

Κάθε χρονιά εκατομμύρια επισκέπτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης ταξιδεύουν στην Ελλάδα για να χαρούν τον ήλιο και τη θάλασσα στην πολυνησία του Αιγαίου πελάγους. Στα ορεινά, όμως, των νησιών δεσπόζουν πανέμορφα χωριά συνώνυμα του πολιτισμού, της παράδοσης, της δύναμης της φύσης… Παρόλο που η επιλογή είναι εξαιρετικά δύσκολη, ξεχωρίσαμε για σας τα πέντε πιο αντιπροσωπευτικά.

Ικαρία

Χριστός Ραχών – το χωριό που ξενυχτάει!
Ως «νησί των ανατροπών» έχει χαρακτηριστεί η Ικαρία και όχι άδικα. Χωρίς «πρέπει» και συμβιβασμούς, χωρίς άγχος και βιασύνη, οι περήφανοι κάτοικοί της έχουν υιοθετήσει μια χαλαρή στάση ζωής, που εκφράζεται μέσα από την καθημερινότητά τους και αποθεώνεται από τα διαβόητα πανηγύρια τους. Μέσα σ’ αυτή τη περιρρέουσα ατμόσφαιρα υπάρχει ένα χωριό που έχει κάνει κυριολεκτικά τη νύχτα μέρα!

Ο Χριστός Ραχών, ένα ορεινό κεφαλοχώρι, από τα ωραιότερα του νησιού, χτισμένο αμφιθεατρικά σε καταπράσινη περιοχή, διεκδικεί εδώ και τριάντα χρόνια μια παγκόσμια πρωτοτυπία: την νυχτερινή λειτουργία των καταστημάτων ( από τη δύση μέχρι την ανατολή του ηλίου). Κατά τις 7 το απόγευμα η ζωή αρχίζει να κυλά νωχελικά, ενώ γύρω στα μεσάνυχτα θα βρείτε όλα τα καταστήματα ανοιχτά με τους ντόπιους να κάνουν τα ψώνια τους μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, λες και τα ρολόγια έχουν σταματήσει. Εδώ, λειτουργεί και ο μοναδικός, ίσως, self service φούρνος, καθώς ο ιδιοκτήτης του ζυμώνει, ανοίγει το μαγαζί και… φεύγει!

Όποιος θέλει να αγοράσει ψωμί απλώς αφήνει στον πάγκο το αντίτιμο και… φεύγει! Αυτονόητο είναι ότι το χωριό συγκεντρώνει όλους τους «νυχτοβάτες» του νησιού που μέχρι τα χαράματα ξεφαντώνουν στα τοπικά πανηγύρια, με πιο ξακουστό αυτό στις 6 Αυγούστου που ξεκινά γύρω στις 1 τα ξημερώματα και κρατά με αμείωτο κέφι μέχρι το μεσημέρι της επόμενης ημέρας.

Κάρπαθος

Όλυμπος – η κιβωτός της παράδοσης
Στο βορειότερο σημείο της Καρπάθου, χτισμένη στον αυχένα του όρους Προφήτη Ηλία (Όλυμπος κατά την αρχαιότητα) συναντάμε την Όλυμπο, ένα ζωντανό λαογραφικό μουσείο. Η γεωγραφική της απομόνωση από τα υπόλοιπα χωριά του νησιού συντέλεσε σε μεγάλο βαθμό στην αναλλοίωτη διατήρηση της μοναδικής της πολιτιστικής ταυτότητας και παράδοσης, μέχρι σήμερα. Το αρχαϊκό γλωσσικό ιδίωμα, η μουσική, τα έθιμα και η αρχιτεκτονική αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της μοναδικότητας που παρουσιάζει ο οικισμός. Οι γυναίκες εξακολουθούν να φορούν σε όλες τους τις δραστηριότητες τις παραδοσιακές υφαντές φορεσιές, ενώ από το πλούσιο εθιμοτυπικό ξεχωρίζουν οι παραδόσεις του γάμου, του Πάσχα και η τελετή της ονοματοθεσίας των εφτά, που γίνεται τις πρώτες επτά ημέρες ζωής του νεογέννητου.

Το κύριο κοινωνικό κέντρο του χωριού είναι η εκκλησία. Κάθε θρησκευτική και κοινωνική εκδήλωση λαμβάνει χώρα γύρω από τον περίβολο της εκκλησίας. Η μεγαλύτερη γιορτή της Ολύμπου είναι το πανηγύρι του Άη Γιάννη στις 29 Αυγούστου που γίνεται σε ένα απομονωμένο ξωκλήσι μακριά από το χωριό. Το ιδιαίτερο τελετουργικό που ακολουθείται στο πανηγύρι συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όχι μόνο των απλών επισκεπτών αλλά και ανθρωπολόγων και εθνολόγων, που έρχονται για να μελετήσουν από κοντά τα έθιμα του τόπου.

Νάξος

Απείρανθος – το μαρμάρινο χωριό
Η Απείρανθος η τ’ Απεράθου θεωρείται το αυθεντικότερο χωριό της Νάξου και από τους ωραιότερους παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας, καθώς διατηρεί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, σχεδόν ανέπαφο, από την εποχή της Ενετοκρατίας. Ο ορεινός οικισμός , "κλεισμένος" στους πρόποδες του βουνού Φανάρι, είναι ανεπτυγμένος γύρω από δύο Πύργους, πιθανότατα του 17ου αιώνα. Κάθε γωνιά του αποτελεί μια ξεχωριστή δημιουργία της λαϊκής αρχιτεκτονικής με το μάρμαρο να πρωταγωνιστεί παντού!

Κάντε έναν περίπατο στον οικισμό – κυρίως στο Απάνω Χωριό - για να θαυμάσετε τα μαρμάρινα στενά καλντερίμια σκεπασμένα με αψιδωτές καμάρες, τις δεντροσκέπαστες πλατείες , τις περίτεχνες καπνοδόχους με το ιδιαίτερο σχήμα και χρώμα και τα καλοδιατηρημένα αρχοντικά. Μην παραλείψετε μια επίσκεψη στα 5 (!) μουσεία του χωριού και την Αγία Κυριακή, μοναδικό μνημείο στα Βαλκάνια, με τις περίφημες ανεικονικές παραστάσεις των πτηνών με τις κορδέλες στο λαιμό. Ιδιαίτερο είναι το Απεραθίτικο γλωσσικό ιδίωμα που διασώζει αρχαία ελληνικά και βυζαντινά στοιχεία, έθιμα παλαιότατα όπως οι Κουδουνάτοι τις Απόκριες, η υφαντική παράδοση και κυρίως το απεραθίτικο τραγούδι, η ικανότητα δηλαδή ανδρών και γυναικών να «μιλούν» με στίχους.

Χίος

Μαστιχοχώρια – φτιαγμένα από «δάκρυα» μαστίχας
Στα Μαστιχοχώρια θα ανακαλύψετε το πιο μυθικό κομμάτι της Χίου, ξακουστό στα πέρατα της γης για το μονάκριβό τους προϊόν, τη μαστίχα.
Περιηγηθείτε σε ένα μεσαιωνικό σύμπλεγμα οικισμών του οποίου η γέννηση ανάγεται στα μέσα του 14ου αιώνα, όταν οικοδομήθηκε από τους Γενοβέζους κατακτητές για να στεγάσουν τις οικογένειες των καλλιεργητών της μαστίχας και των αρχόντων που εκμεταλλεύονταν τα έσοδα. Θαυμάστε την υποδειγματική τους αρχιτεκτονική, που εξασφάλιζε προστασία από τους πειρατές οι οποίοι λεηλατούσαν το Αιγαίο.

Από τα 24 Μαστιχοχώρια σήμερα τα πιο καλοδιατηρημένα είναι όσα δεν υπέστησαν μεγάλες ζημιές από τον καταστρεπτικό σεισμό του 1881. Τα Μεστά το Πυργί, οι Ολύμποι, η Καλαμωτή, η Βέσσα, τα Πατρικά, το Βουνό, η Ελάτα και η Κοινή είναι μερικοί από τους πιο σημαντικούς μεσαιωνικούς οικισμούς στην Ελλάδα.
Μην ξεχνάτε, τέλος, ότι στα Μαστιχοχώρια μπορείτε να παρακολουθήσετε την πανάρχαια διαδικασία παραγωγής της μαστίχας, η οποία συνεχίζεται σχεδόν απαράλλακτη τα τελευταία 2.500 χρόνια.

Τήνος

Βώλακας – τα μυστήρια της φύσης
Σε ένα μικρό οροπέδιο στη μέση της Τήνου βρίσκεται ένα μικρό χωριό μοναδικό στον κόσμο, λόγω της εδαφολογικής του ιδιαιτερότητας. Σφαιρικοί γρανιτένιοι βράχοι ηφαιστειογενούς προέλευσης βρίσκονται διάσπαρτοι, σαν πεταμένοι σβόλοι, στο άγονο έδαφος και σε μια έκταση πολλών χιλιομέτρων, συνθέτοντας ένα εντυπωσιακό σεληνιακό τοπίο.

Φρεσκοασβεστωμένα σπιτάκια με ολάνθιστες αυλές, σφηνωμένα ανάμεσα στους γρανιτένιους ογκόλιθους, δημιουργούν ένα σύμπλεγμα πρωτόγνωρης αρχιτεκτονικής. Εγχώρια και διεθνή έντυπα έχουν κάνει εκτενή αφιερώματα στο χωριό. Ανάμεσά τους και το National Geographic που έχει χαρακτηρίσει τον Βώλακα ως ένα από τα πλέον «εντυπωσιακά και παράδοξα» χωριά στον κόσμο.