ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ
Η οροσειρά της Ίδης, πιο γνωστή ως Ψηλορείτης, μας αποκαλύπτει μέσα από τις νεφελοσκέπαστες κορυφές του την Κρήτη σε όλο της το μεγαλείο. Τον όγκο των Λευκών Ορέων στα δυτικά∙ τη Δίκτη (Λασιθιώτικα βουνά) στα ανατολικά∙ τον κάμπο της Μεσαράς, τα Αστερούσια Όρη και την απεραντοσύνη του Λιβυκού πέλαγους στα νότια∙ το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο με φόντο το Κρητικό πέλαγος στο βορρά. Ανάμεσα στις πολλές κορυφές του κύριου ορεινού του όγκου ξεχωρίζουν οι πέντε μεγαλύτερες: ο Τίμιος Σταυρός (2.456 μ.), ο Αγκαθιάς (2.424 μ.), η Στολίστρα (2.325 μ.), το Βουλομένου (2.267 μ.) και ο Κούσακας (2.209 μ.).
Τον μισό σχεδόν χρόνο είναι καλυμμένος με χιόνια, που λιώνοντας κατά την άνοιξη, τροφοδοτούν τα υπόγεια ποτάμια και τις βαθιές σπηλιές του με τεράστιες ποσότητες νερού. Η στιβαρότητα του τοπίου αποπνέει δωρικότητα και λεβεντιά πλήρως συνυφασμένες με τον χαρακτήρα των ανθρώπων που ζουν εδώ πάνω, κτηνοτρόφοι οι περισσότεροι. Ως γνήσιοι απόγονοι του Κρηταγενή Δία είναι φιλόξενοι, περήφανοι, αψείς, σκληροτράχηλοι αλλά με μια ψυχή ανοιχτή, ευαίσθητη και σοφή που αναζητά το βαθύτερο νόημα της ζωής στην απλότητα των πραγμάτων.
Το 2001 ιδρύθηκε το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη, το οποίο μάλιστα έχει ενταχθεί και στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO, επιτυγχάνοντας έτσι την παγκόσμια αναγνώριση του τόπου αυτού. Μέσα στο Πάρκο έχουν αναπτυχθεί πανέμορφες πεζοπορικές διαδρομές που σας αποκαλύπτουν τα φυσικά και γεωλογικά μυστικά του βουνού.
Στις υπώρειες του Ψηλορείτη η βλάστηση είναι κατά βάση θαμνώδης∙ την άνοιξη όμως ανθίζουν κρόκοι ( κοσμούν το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης από τα Μινωικά χρόνια) , ίριδες, λεγκούζιες και άλλα πολύχρωμα αγριολούλουδα που «σπάνε» τη μονοτονία του τοπίου. Οι πανέμορφες πηγές στο Σπήλι∙ η λίμνη Βοτόμου στο Ζαρό∙ το φαράγγι του Αγίου Νικολάου στον Ρούβα, των Βοριζίων και του Αλμυρού∙ το εντυπωσιακό επισκέψιμο σπήλαιο «Του Σφενδόνη η Τρύπα» στα Ζωνιανά με τους φωτισμένους σταλακτίτες και σταλαγμίτες είναι μερικά μόνο από τα δώρα της φύσης στον άρχοντα αυτού του τόπου.
Μια σειρά από πόλεις και όμορφα χωριά περιτρέχουν τα ριζά του Ψηλορείτη. Στον ορεινό Μυλοπόταμο με πρωτεύουσα τα ηρωικά Ανώγεια θα γνωρίσετε αυθεντικούς κρητικούς και θα απολαύσετε την παροιμιώδη κρητική φιλοξενία. Σε κοντινή απόσταση από τα Ανώγεια, ο δρόμος οδηγεί στον Σκίνακα, μιαν ακόμη κορυφή του Ψηλορείτη. Εδώ με τη φροντίδα του Πανεπιστημίου Κρήτης λειτουργεί το ομώνυμο Αστεροσκοπείο. Στο οροπέδιο της Νίδας (1. 450 μ.) βρίσκονται διάσπαρτα τα μιτάτα, πέτρινα θολωτά ποιμενικά καταλύματα και τυροκομεία που θα σας εντυπωσιάσουν με τη σοφή τους κατασκευή.
Ακόμη μπορείτε να κάνετε: πεζοπορία, σπηλαιολογία, αλεξίπτωτο πλαγιάς, mountain bike, canyoning, αναρρίχηση, διαδρομές off road με τζιπ.
Ψηλορείτης
Το ιερό βουνό της Κρήτης!
Ο Ψηλορείτης, ο πέτρινος γίγαντας της Κρήτης, σύνορο γης και ουρανού, διαφεντεύει με την άγρια ομορφιά του ολόκληρο το νησί. Ορεινά χωριά στην άκρη του γκρεμού∙ μοναδικά σπήλαια∙ εντυπωσιακοί καρστικοί σχηματισμοί∙ βαθύσκιωτα φαράγγια∙ μικρά οροπέδια και γυμνές αλπικές ζώνες συνθέτουν ένα ανεπανάληπτο σκηνικό.Η οροσειρά της Ίδης, πιο γνωστή ως Ψηλορείτης, μας αποκαλύπτει μέσα από τις νεφελοσκέπαστες κορυφές του την Κρήτη σε όλο της το μεγαλείο. Τον όγκο των Λευκών Ορέων στα δυτικά∙ τη Δίκτη (Λασιθιώτικα βουνά) στα ανατολικά∙ τον κάμπο της Μεσαράς, τα Αστερούσια Όρη και την απεραντοσύνη του Λιβυκού πέλαγους στα νότια∙ το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο με φόντο το Κρητικό πέλαγος στο βορρά. Ανάμεσα στις πολλές κορυφές του κύριου ορεινού του όγκου ξεχωρίζουν οι πέντε μεγαλύτερες: ο Τίμιος Σταυρός (2.456 μ.), ο Αγκαθιάς (2.424 μ.), η Στολίστρα (2.325 μ.), το Βουλομένου (2.267 μ.) και ο Κούσακας (2.209 μ.).
Τον μισό σχεδόν χρόνο είναι καλυμμένος με χιόνια, που λιώνοντας κατά την άνοιξη, τροφοδοτούν τα υπόγεια ποτάμια και τις βαθιές σπηλιές του με τεράστιες ποσότητες νερού. Η στιβαρότητα του τοπίου αποπνέει δωρικότητα και λεβεντιά πλήρως συνυφασμένες με τον χαρακτήρα των ανθρώπων που ζουν εδώ πάνω, κτηνοτρόφοι οι περισσότεροι. Ως γνήσιοι απόγονοι του Κρηταγενή Δία είναι φιλόξενοι, περήφανοι, αψείς, σκληροτράχηλοι αλλά με μια ψυχή ανοιχτή, ευαίσθητη και σοφή που αναζητά το βαθύτερο νόημα της ζωής στην απλότητα των πραγμάτων.
Τα δώρα της φύσης
Παλιότερα, όπως μαρτυρεί και ο Ηρόδοτος, ο Ψηλορείτης καλύπτονταν από πυκνά δάση όπου ζούσαν όλα τα άγρια ζώα της κρητικής πανίδας, μεταξύ τους και η κρητική αίγαγρος (κρι – κρι). Σήμερα, τα εναπομείναντα δάση είναι ελάχιστα. Το μεγαλύτερο, το πρινοδάσος του Ρούβα, κοντά στη Γέργερη Ηρακλείου, φιλοξενεί ενδημικά και σπάνια είδη φυτών αλλά και ζώων, όπως ο κρητικός αγριόγατος. Άλλα μικρότερα δάση συναντάμε στο οροπέδιο του Βρομώνερου – κοντά στον Κρουσσώνα Ηρακλείου – στις πλαγιές του Ζαρού και στο Παρδί, κοντά στο Αμάρι Ρεθύμνου. Τις γυμνές βουνοκορφές εξουσιάζουν σπάνια αρπακτικά, όπως γυπαετοί, βιτσίλες, γεράκια και βασιλικοί αετοί.Το 2001 ιδρύθηκε το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη, το οποίο μάλιστα έχει ενταχθεί και στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO, επιτυγχάνοντας έτσι την παγκόσμια αναγνώριση του τόπου αυτού. Μέσα στο Πάρκο έχουν αναπτυχθεί πανέμορφες πεζοπορικές διαδρομές που σας αποκαλύπτουν τα φυσικά και γεωλογικά μυστικά του βουνού.
Στις υπώρειες του Ψηλορείτη η βλάστηση είναι κατά βάση θαμνώδης∙ την άνοιξη όμως ανθίζουν κρόκοι ( κοσμούν το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης από τα Μινωικά χρόνια) , ίριδες, λεγκούζιες και άλλα πολύχρωμα αγριολούλουδα που «σπάνε» τη μονοτονία του τοπίου. Οι πανέμορφες πηγές στο Σπήλι∙ η λίμνη Βοτόμου στο Ζαρό∙ το φαράγγι του Αγίου Νικολάου στον Ρούβα, των Βοριζίων και του Αλμυρού∙ το εντυπωσιακό επισκέψιμο σπήλαιο «Του Σφενδόνη η Τρύπα» στα Ζωνιανά με τους φωτισμένους σταλακτίτες και σταλαγμίτες είναι μερικά μόνο από τα δώρα της φύσης στον άρχοντα αυτού του τόπου.
Αξιοθέατα
Ο μύθος και η ιστορία έχουν αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια τους στον Ψηλορείτη. Από τους αρχαίους χρόνους και για πολλούς αιώνες αποτέλεσε ιερό τόπο λατρείας. Το ξακουστό σπήλαιο Ιδαίον Άντρον, λίκνο του Πατέρα των θεών και των ανθρώπων Δία είναι αυτό που πρωτοχάρισε στο βουνό τόση δόξα και ιερότητα. Εκεί κοντά, στο μέσο της διαδρομής από τα Ανώγεια προς το σπήλαιο βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Ζωμίνθου όπου έχει ανασκαφεί η μεγαλύτερη μινωική έπαυλη σωζόμενη μάλιστα σε καλή κατάσταση. Αλλά και η χριστιανική θρησκεία δεν παρέλειψε να καθαγιάσει το ιερό βουνό. Έτσι, την πιο ψηλή κορυφή του στεφανώνει το ξεροπέτρινο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού βοήθεια και καταφύγιο ντόπιων και επισκεπτών που με κόπο ανεβαίνουν – τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες – για να ανάψουν ένα κεράκι στη χάρη Του. Η θρυλική Μονή Αρκαδίου, το ιστορικό Μοναστήρι του Δισκουριού και της Χαλέπας είναι μερικά από τα σημαντικότερα θρησκευτικά αξιοθέατα.Μια σειρά από πόλεις και όμορφα χωριά περιτρέχουν τα ριζά του Ψηλορείτη. Στον ορεινό Μυλοπόταμο με πρωτεύουσα τα ηρωικά Ανώγεια θα γνωρίσετε αυθεντικούς κρητικούς και θα απολαύσετε την παροιμιώδη κρητική φιλοξενία. Σε κοντινή απόσταση από τα Ανώγεια, ο δρόμος οδηγεί στον Σκίνακα, μιαν ακόμη κορυφή του Ψηλορείτη. Εδώ με τη φροντίδα του Πανεπιστημίου Κρήτης λειτουργεί το ομώνυμο Αστεροσκοπείο. Στο οροπέδιο της Νίδας (1. 450 μ.) βρίσκονται διάσπαρτα τα μιτάτα, πέτρινα θολωτά ποιμενικά καταλύματα και τυροκομεία που θα σας εντυπωσιάσουν με τη σοφή τους κατασκευή.
Ο δρόμος για τη κορυφή!
Η ανάβαση στην κορυφή του Ψηλορείτη είναι δύσκολη, πολύωρη και γίνεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω των αντίξοων καιρικών συνθηκών. Δεδομένου ότι το έδαφος είναι πετρώδες απαιτείται σωστός εξοπλισμός – κυρίως ορειβατικός – προμήθειες σε τρόφιμα και νερό (δεν υπάρχει καμία πηγή πάνω από τα 1.500 μ.) και οπωσδήποτε καλή φυσική κατάσταση. Υπάρχουν αρκετές διαδρομές που φτάνουν στη κορυφή, με ευκολότερη το καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι Ε4, από το οροπέδιο της Νίδας (5 ώρες περίπου). Η κορυφή Τίμιος Σταυρός είναι το σημείο που μπορεί να καταλύσει μια ορειβατική ομάδα. Η διανυκτέρευση είναι δύσκολη - λόγω του τσουχτερού κρύου - και γίνεται συνήθως μέσα στο πετρόκτιστο εκκλησάκι. Η συγκλονιστική, όμως, θέα από την κορυφή σίγουρα θα ανταμείψει τους κόπους σας.Εναλλακτικές δραστηριότητες
Μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική πρόταση για «αθλητικούς τύπους» αποτελεί η διεθνής διοργάνωση Psiloritis Race που θα διεξαχθεί «στα βήματα του Δία» τον προσεχή Ιούνιο με αφετηρία το οροπέδιο της Νίδας.Ακόμη μπορείτε να κάνετε: πεζοπορία, σπηλαιολογία, αλεξίπτωτο πλαγιάς, mountain bike, canyoning, αναρρίχηση, διαδρομές off road με τζιπ.
